غربالگری بیوشیمیایی و مولکولی ژنوتیپ های مختلف برنج برای صفت درجه حرارت ژلاتینه شدن نشاسته

درجه حرارت ژلاتینی شدن از مهم ترین ویژگی تعیین زمان پخت و شاخص مهم کیفیت دانه برنج است. دمای ژلاتینی شدن به عنوان دمایی تعریف می شود که در آن گرانول های نشاسته برنج شروع به ازدست دادن غیر قابل برگشت ماهیت و نظم کریستالی خود می کنند. در این پژوهش به منظور تفکیک ارقام گزینشی برنج بر اساس تفاوت در درجه حرارت ژلاتینه شدن به غربالگری فنوتیپی و مولکولی 50 ژنوتیپ مختلف واریته های محلی و اصلاح شده برنج پرداخته شد.

بذور موردنیاز مورد مطالعه از کلکسیون موسسه تحقیقات برنج کشور تهیه شده و پس از کشت در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج بذور تولید شده برداشت و اندازه گیری صفت درجه حرارت ژلاتینی شدن دانه های برنج بر پایه آزمون سنجش فنوتیپی با روش هیدروکسید پتاسیم 1/7 دهم درصد و ارزیابی مولکولی با استفاده از نشانگر (Alk) (از ژن های کنترل کننده دمای ژلاتینی شدن) انجام شده و جهت تحلیل همبستگی میان ژن ها و فنوتیپ، از مدل رگرسیون لجستیک استفاده گردید.

بر اساس ارزیابی فنوتیپی بر پایه صفت بیوشیمیایی درجه حرارت ژلاتینی ایجاد شده برای نمونه های مختلف برنج، مشخص گردید از 50 ژنوتیپ، 33 رقم با درجه حرارت ژلاتینی شدن 3 تا 5 و 17 مورد با درجه حرارت ژلاتینی شدن 7-6 بود. در ارزیابی مولکولی نشانگر (Alk) 33 رقم با درجه حرارت ژلاتینی شدن 3 تا 5 را از هم تفکیک کرد.

روش هیدروکسید پتاسیم 1/7 دهم درصد کارایی لازم جهت متمایز نمودن ژنوتیپ های با درجه حرارت ژلاتینی شدن مختلف را دارد. نشانگر (Alk) نیز کارایی لازم در تفکیک ژنوتیپ های با درجه حرارت ژلاتینی شدن متوسط را دارد.