بررسی الگوی مصرف آنتی بیوتیکها در بیمارستان طالقانی به تفکیک بیماری درسال 1380

تجویز غیرمنطقی آنتی بیوتیکها به ویژه مصرف بی رویه آنها، باعث افزایش گونه های مقاوم باکتریایی در عفونتهای بیمارستانی و بروز عوارض خطرناک اما قابل اجتناب می شود که پیامد آنها تحمیل خسارات مالی و بالینی جبران ناپذیر بر سیستم بهداشتی می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی الگوی مصرف آنتی بیوتیکها به تفکیک بیماری ها در مرکز پزشکی، آموزشی، درمانی طالقانی تهران طی ماه های تیر و آذر سال 1380 با بهره گیری از سیستم استاندارد بین المللی ATC/DDD، توصیه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در قالب یک مطالعه گذشته نگر ارزیابی مصرف دارو (DUE retrospective) طرح ریزی گردیده است.

در این مدت، 2137 پرونده مورد بررسی قرار گرفت که 57% (1222 پرونده) آنها آنتی بیوتیک دریافت کرده بودند. هزینه این آنتی بیوتیک درمانی نسبت به کل هزینه های دارویی بیمارستان در طی مدت مطالعه بالغ بر 19.4% بود. از کل پرونده هایی که آنتی بیوتیک دریافت کرده بودند، 68% تحت جراحی قرار گرفته بودند که در 49.9% از جراحی ها (جراحی های انتخابی) تجویز پیشگیری آنتی بیوتیکی در جراحی بیش از 48 ساعت ادامه داشته است. میزان کل آنتی بیوتیکهای مصرفی در طی مدت مطالعه در بیمارستان طالقانی بالغ بر DDD/100 bed days 99.82 بود که 79.3% آن مربوط به اشکال تزریقی می شد. در بین گروه های اصلی بیماری ها بالاترین میزان مصرف آنتی بیوتیکها مربوط به موارد ارتوپدیک و جراحی ترمیمی (23%) بود. 75% کل آنتی بیوتیک مصرفی مربوط به گروه های سفالوسپورینها (49%) و پنی سیلینها (27%) بود و گروه های آمینوگلیکوزیدها (6%)، مشتقات ایمیدازولی (5%)، فلوروکینولونها (4%) و سایر گروه های آنتی بیوتیکها (9%) سایر موارد مصرف آنتی بیوتیکها را تشکیل می دادند.

مقایسه یافته های پژوهش با مطالعات مشابه داخلی تفاوت اندکی را نشان می دهد اما در مقایسه با اکثر مطالعات مشابه اروپایی بیانگر تفاوت چشمگیری می باشد. علیرغم اینکه برای یافتن دلایل این کثرت مصرف، احتیاج به مطالعات کیفی گسترده تری می باشد اما می توان مصرف چند روزه پیشگیری آنتی بیوتیکی در جراحی ها (به ویژه در جراحی های انتخابی)، با توجه به توصیه های مکرر منابع معتبر مبنی بر کاهش زمان تجویز تا کمتر از 24 ساعت، را مصداق مصرف غیر منطقی آنتی بیوتیکها دانست.