دیدگاه ملاصدرا درباره رئیس حکومت و ویژگی های او، بر پایه کتاب مبدا و معاد

تشکیل حکومت به منظور دستیابی بشر به اهداف فردی و اجتماعی خود، یک ضرورت عقلانی است؛ اما بحث درباره حق حاکمیت و ویژگی های حاکم همواره ازجمله مباحث چالش برانگیز بوده است. هدف از این نوشتار، واکاوی آراء ملاصدرا درباره رئیس حکومت و خصوصیات اوست. پرسش اصلی این است که از منظر ملاصدرا حق حاکمیت بر جامعه اسلامی برای چه کسی ثابت است و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ این مطالعه از نوع پژوهش تحلیل محتواست که با مراجعه بر منابع مکتوب آن حکیم متاله و مبانی فلسفی وی، با تکیه بر کتاب مبدا و معاد انجام می گیرد. با گردآوری داده ها و با عنایت به برخی مبانی فکری ملاصدرا معلوم شد که از نظر وی اولا، وجود رئیس حکومت برای اداره جامعه و سوق دادن افراد به سعادت و کمال حقیقی بشر یک ضرورت است و ثانیا، از آنجا که حق حاکمیت بالذات از آن خداوند است، تنها فردی حق حاکمیت بر مردم را دارد که ماذون و منصوب از جانب او باشد؛ چنین فردی بر پایه قاعده امکان اشرف به ترتیب یا نبی خداست که با تکیه بر دانش لدنی خود، سعادت حقیقی و راه رسیدن به آن را به درستی می شناسد یا امام ماذون و منصوب از طرف اوست. وی سپس برخی از ویژگی های حاکم را برمی شمارد.