ارزیابی روند تغییرات پهنه آبی تالاب صالحیه در اثر احداث زهکش

تالاب صالحیه، واقع در دو استان البرز و قزوین که در سال های اخیر خشک شده، باعث ایجاد گردوغبار در کشور شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تغییرات رطوبت در تالاب صالحیه و بررسی نقش زهکش ها در خشک شدن بستر تالاب و ارتباط آن با وقوع گردوغبار است. با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 5، 7، 8 و 9 از سال 1990 تا 2023، شاخص اصلاح شده تفاضلی آب نرمال (MNDWI) محاسبه شد. احداث زهکش ها باعث تغییر در محدوده آب گیری تالاب شده است؛ بنابراین، آزمون روند ناپارامتری من-کندال قبل و بعد از ساخت زهکش در دو محدوده آب گیری قبلی و کنونی انجام شد. همچنین، به منظور بررسی تاثیر و آسیب گردوغبار به شهر های واقع در مسیر حرکت باد، داده های باد ایستگاه های سینوپتیک اطراف تالاب با رسم نمودار گل طوفان تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان می دهد که در بازه زمانی موردمطالعه، روند کلی تغییرات رطوبت در تالاب صالحیه کاهشی بوده و شاخص MNDWI در اکثر سال ها منفی بوده است که به دلیل خشکسالی حاکم بر منطقه است. به دلیل کاهش رطوبت و خشک شدن بستر تالاب، پدیده گردوغبار و مشکلات حاصل از آن در شهر های اطراف تالاب گسترش یافته است. بنابراین، لازم است تدابیری برای حفظ و مدیریت منابع آبی تالاب صالحیه و جلوگیری از خشک شدن آن نظیر بهینه سازی مصرف آب، جلوگیری از ساخت زهکش های نامناسب و استفاده از راهکارهای مختلف برای کاهش پدیده گردوغبار نظیر احداث بادشکن مکانیکی اتخاذ شود.