اثر ورمی کمپوست، هیومیک اسید و کود دامی بر عملکرد، خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت-های آنزیمی در چغندر قند (Beta vulgaris L.) تحت شرایط کم آبی

به منظور بررسی اثر کودهای آلی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندر قند تحت شرایط مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400 در شهرستان مهاباد اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری بعد از 60 (بدون تنش)، 90 (تنش ملایم) و 120 (تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در کرت های اصلی و تیمارهای کود آلی (شاهد، ورمی کمپوست، کود دامی و هیومیک اسید) در کرت های فرعی قرار گرفتند. شرایط تنش شدید کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری بدون تنش محتوی کلروفیل a (82/22 درصد) و محتوی نسبی آب برگ (35/24 درصد) را کاهش و محتوی پرولین (43/47 درصد)، بتا گلایسین (89/17 درصد)، کاتالاز (30/21 درصد)، مالون دی آلدهید (95/47 درصد) و کارایی مصرف آب (83/23 درصد) را افزایش داد. ورمی کمپوست در مقایسه با تیمار شاهد مقدار کلروفیل a، محتوی نسبی آب برگ، پرولین، گلایسین بتا، کاتالاز و کارایی مصرف آب را به ترتیب 11/29، 15/20، 83/34، 98/14، 70/13، و 56/21 درصد افزایش و محتوی مالون دی آلدهید را 53/18 درصد کاهش داد. بالاترین ضریب هدایت روزنه ای (01/51 مول بر متر مربع بر ثانیه(، محتوی کلروفیل b (3/16 میلی گرم بر گرم وزن تر)، کارتنوئید (27/4 میلی گرم بر گرم وزن تر)، عملکرد ریشه (33/78 تن در هکتار) و کمترین محتوی پراکسید هیدروژن (96/0 میکرومول برگرم وزن تر) به تیمار ورمی کمپوست تحت شرایط آبیاری نرمال اختصاص داشت. عملکرد ریشه با هدایت روزنه ای، محتوی کلروفیل b، کارتنوئید، محتوی نسبی آب برگ، و کارایی مصرف آب همبستگی مثبت و معنی دار و با مقدار فعالیت آنزیم کاتالاز، محتوی پراکسید هیدروژن، محتوی مالون دی آلدهید و عیار قند همبستگی منفی و معنی دار نشان داد.