تاثیر تنک شیمیایی و دستی خوشه بر برخی خصوصیات کمی و کیفی میوه خرمای رقم استعمران

درخت خرما به دلیل تحمل گرمای زیاد، خشکی و شوری نسبت به سایر درختان میوه به درخت زندگی در بیابان معروف شده است. یکی از عملیات مدیریتی باغ خرما تنک میوه آن می باشد. تنک میوه فرصت لازم را به میوه های باقیمانده می دهد تا از اندازه بیشتری برخوردار شوند. همچنین تنک میوه می تواند در کنترل سال آوری درختان موثر باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی تاثیر تنک دستی و شیمیایی بر برخی از خصوصیات میوه خرمای رقم استعمران می باشد.

این پژوهش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در نخلستانی به مساحت 5/1 هکتار در روستای فردوس در حومه شهرستان شوشتر انجام شد. تیمار های آزمایش شامل T1 (شاهد)، T2 (حذف 3/1 انتهای خوشچه ها در مرحله گلدهی)، T3 (حذف 3/1 انتهای خوشچه ها در مرحله کیمری)، T4 (حذف 3/1 تعداد خوشچه ها در مرحله کیمری)، T5، T6 و T7 به ترتیب تنک شیمیایی از طریق محلول پاشی اسید نفتالین استیک(NAA) با غلظت 50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر در مرحله گلدهی بود. میوه ها در مرحله تمار برداشت و صفات کمی شامل طول، قطر، وزن تر میوه، وزن تر و خشک گوشت میوه، طول، وزن تر ، وزن خشک هسته، نسبت گوشت به هسته، حجم میوه و عملکرد خوشه و صفات کیفی میوه شامل کل مواد جامد محلول، pH میوه، قند کل و قند های احیاء و غیر احیاء و شاخص های رنگ شامل L* ، a* ، b* ، هیو و کروما اندازه گیری شد.

نتایج نشان داد که تنک شیمیایی با غلظت 100 میلی گرم در لیتر NAA (تیمار T6) باعث افزایش معنی دار وزن تر(56/10 گرم)، خشک (86/9 گرم) و حجم (03/11 سانتی متر مکعب) میوه گردید. بیشترین نسبت گوشت به هسته در تیمار100 میلی گرم در لیتر اسید نفتالین استیک (T6) حاصل شد. کمترین مقدار طول هسته (33/2 سانتی متر) در تیمار حذف یک سوم انتهای خوشچه ها در مرحله گلدهی (T2) بدست آمد ولی با تیمار های T3 و T5 اختلاف معنی داری نداشت. تنک میوه باعث کاهش عملکرد خوشه در تیمار محلول پاشی 150 میلی گرم در لیتر اسید نفتالین استیک در زمان گلدهی (تیمار T7) شد. بیشترین میزان قند غیر احیاء در تیمار های T5 (59/46در صد) و T6 (13/43 درصد) حاصل شد. از نظر شاخص های رنگ میوه مولفه L* در تیمار T3 و T1 به ترتیب با مقادیر 32/19 و 09/19 بیشترین مقدار ، مولفه a* با مقدار 08/9 در تیمار T2 بیشترین مقدار، مولفه b* با مقدار 75/11 در تیمار T2 ، مولفه هیو با مقدار 62/27 در تیمار شاهد کمترین مقدار و مولفه کروما با مقدار 02/15 در تیمار T2 بیشترین مقدار را داشتند.

در این پژوهش هر دو نوع تنک دستی و شیمیایی باعث بهبود کیفیت میوه شدند. با توجه به اینکه تنک شیمیایی با غلظت 100 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) (تیمار T6)در زمان گلدهی بر بسیاری از صفات میوه تاثیر بهتری داشت و به لحاظ اینکه تنک شیمیایی نسبت به تنک دستی هزینه کمتری دارد، می توان چنین نتیجه گرفت که تنک میوه خرمای رقم استعمران با غلظت 100 میلی گرم در لیتر اسید نفتالین استیک در زمان گلدهی (تیمار T6) تاثیر بهتری دارد و این تیمار توصیه می شود.