توانش ترجمه ادبی از دیدگاه مترجمان ادبی: واکاوی مضمونی چهل مصاحبه از فصلنامه مترجم

آموزش ترجمه چندین دهه است که در دانشگاه های ایران انجام می شود. برنامه درسی کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی شامل درس «ترجمه ادبیات» است. با وجود این، در پژوهش های ترجمه در ایران، کمتر بر آموزش ترجمه ادبی به عنوان یک ژانر و گونه مستقل توجه شده است. با توجه به الزامات تدریس و عمل ترجمه ادبی، بررسی دیدگاه های کنشگران فعال در این عرصه از جمله مترجمان ادبی نسبت به اهداف تدریس این درس ضروری است. هدف مطالعه جاری، توصیف و واکاوی نقطه نظرات مترجمان ادبی حرفه ای ایران در مورد توانش ترجمه ادبی و اجزا و مولفه های این توانش (زیرتوانش های ترجمه ادبی) است. در این پژوهش کوشیدیم دیدگاه مترجمان ادبی حرفه ای ایراندرباره توانش ترجمه ادبی و زیرتوانش های آن را توصیف و تحلیل کنیم. برای این منظور، متن 40 مصاحبه فصلنامه مترجم با 36 مترجم ادبی شاخص دهه های اخیر ایران با شیوه تحلیل مضمونی بررسی و زیرتوانش هایی که این مترجمان برای ترجمه ادبی قائل بودند توصیف و دسته بندی شد. با تحلیل مصاحبه های این مترجمان ادبی، در مجموع 23 زیرتوانش ترجمه ادبی شناسایی گردید. نتایج پژوهش نشان داد که دسته بندی به دست آمده در این پژوهش بیش تر زیرتوانش های توصیف شده در مدل های پیشین توانش ترجمه را در بر می گیرد و برخی توانش های خاص مورد نیاز مترجمان ادبی در بستر جامعه ایران- همچون توانش تصمیم سازی، توانش سازگاری، توانش خلاقیت، توانش ذاتی، توانش عادتواره ای، توانش فرهیختگی، توانش احساسی و توانش فراشناختی- را نیز آشکار می سازد.