زمین‏ شیمی، سنگ زایی و خاستگاه زمین ساختی توده‏‏ ‏ های نفلین سینیت رزگاه سراب، استان آذربایجان شرقی

توده نفلین سینیت رزگاه در حاشیه جنوبی پهنه آتشفشانی اهر- ارسباران (بخشی از کمربند البرز- قفقاز کوچک که خود بخشی از کمربند بزرگ آلپ- هیمالیاست) رخنمون دارد. سنگ نگاری توده آذرین درونی نشان دهنده حضور سنگ های نفلین گابروی الیوین دار، نفلین مونزوسینیت، پسودولوسیت سینیت و پتاسیم فلدسپار نفلین سینیت به همراه دایک های بازیک (لامپروفیر) و مشابه توده آذرین درونی است. بر پایه مقدار عنصرهای فرعی Co و Th و نسبت های Ce/Yb، Ta/Yb و Th/Yb و مقدار کم TiO2، سرشت ماگما کالک آلکالن پتاسیم بالا (شوشونیتی) است. الگوی REE، LILE و HFSE، بی هنجاری منفی عنصرهای Nb و Ti و HFSE، بی هنجاری مثبت Pb و LILE همگی گویای رخداد فرایند متاسوماتیسم گوشته و یا آلایش پوسته قاره ای است. بررسی کانی شناسی و زمین شیمی سنگ کل توده آذرین درونی رزگاه و لامپروفیرهای همراه نشان می دهد احتمالا خاستگاه گوشته ای با ترکیب اولیه اسپینل لرزولیتی دچار 1 درصد ذوب بخشی شده و مذاب اولیه را پدید آورده است. بر پایه الگوی زمین ساختی پیشنهادی، پس از فرورانش صفحه عربی به زیر ورقه ایران و شکست تخته فرورونده و سپس رخداد رژیم کششی، ماگمای برخاسته از گوشته غنی شده و ذوب تخته فرورونده، در قاعده پوسته دچار جدایش بلوری شده است و سپس با نفوذ بخش جدایش یافته به ترازهای بالاتر پوسته، آلایش پوسته ای رخ داده است. با خروج گازها و پیدایش شکستگی های عادی در سقف آشیانه، امکان نفوذ دایک های لامپروفیری و دیگر دایک های قطع کننده توده آذرین درونی در منطقه رزگاه فراهم شده است.