تحلیل اصول سازمان دهنده حاکم بر نظام کالبدی خانه های قاجار شهرکرد

مجموعه عناصر بر پایه ساختار فضایی، ارتباط اجزاء، شیوه جانمایی و عملکرد فضا دارای نظامی تحت عنوان نظام کالبدی شناخته می شوند. در مجموعه های سنتی به خصوص خانه های تاریخی این نظام در طراحی ها مد نظر معماران و باعث رضایتمندی بیشتر ساکنین بوده است. اما متاسفانه با ظهور مدرنیته در خانه های امروزی، این اصول دارای اهمیت چندانی نمی باشند. روش تحقیق در پژوهش مورد نظر توصیفی_ تحلیلی و روش داده اندوزی کتابخانه ای و میدانی می باشد. که در ابتدا از روش کتابخانه ای به تحقیق و مطالعه پیرامون موضوع و سپس با استفاده از روش میدانی به جمع آوری اطلاعات می پردازند. در این پژوهش از میان رویکردهای مختلفی که به خانه های سنتی پرداخته است، رویکرد نظام کالبدی خانه های قاجار انتخاب شده است. هدف از انجام این پژوهش تحلیل نظام کالبدی خانه های قاجار شهرکرد است که از اصول سازمان دهنده تاثیر می پذیرد. به منظور به آزمون گذاشتن فرضیه های مورد نظر تحقیق، 4 خانه سنتی مربوط به دوره قاجار به عنوان نمونه انتخاب گردید. تا کنون در راستای این تحقیق پژوهش هایی با هدف مقایسه ای دوران های مختلف در دیگر شهرها انجام گرفته اما هیچ یک از آن ها در خصوص نظام کالبدی حاکم بر خانه های قاجار شهرکرد صورت نگرفته است. لذا پژوهشگر جهت تکمیل خلاء مطالعاتی برای اولین بار در معماری سنتی به طور اختصاصی در این حوزه جغرافیایی به تحقیق پرداخته است. پس از بررسی های صورت گرفته نتایج نشان از رعایت اصل درونگرایی به جای برونگرایی، نقش صحیح سلسله مراتب حرکتی، دسترسی مناسب به فضاها، نقش حیاط در سازماندهی مرکزی، عملکرد و جانمایی صحیح فضاها با توجه به اقلیم شهرکرد دیده می شود.