شناسایی مولفه ‏های مهارت مباحثه در فرایند یادگیری طراحی معماری

آموزش و حوزه تعلیم و تربیت تحت‏تاثیر نظریه‏ های روان‏شناسی و یادگیری، تحولات چشم گیری را تجربه کرده است، به‏ طوری‏که توجه به فرایندهای درونی در یادگیری، بستر پرداختن به موضوعاتی چون «مباحثه» را فراهم می‏ کند. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی مولفه ‏های مهارت مباحثه در قالب شاخص‏ها، اهداف و ابعاد و نحوه بهره ‏گیری از آنها در آموزش طراحی معماری انجام شد. راهبرد پژوهش حاضر از نوع کیفی و جهت تحلیل داده ‏ها از روش‏ های فراترکیب و تحلیل محتوا به صورت متوالی استفاده شده است. نتایج کدگذاری داده ‏های اسنادی و مصاحبه ‏ها در نرم ‏افزار NVIVO نشان می ‏دهند مولفه ‏های مهارت مباحثه، شامل 9 شاخص، 3 هدف و 2 بعد هستند. شاخص‏ها شامل: «مباحثه مشارکتی»، «مباحثه سازنده‏ گرا»، «ارتباط مباحثه و کارکرد حافظه»، «پیوند مباحثه و مهارت بیان دقیق»، «نقش مباحثه در فعالیت‏ های حرفه ‏ای»، «مباحثه به عنوان آزمون شفاهی»، «مباحثه به عنوان زبان طراحی»، «مباحثه به عنوان جنبه تعاملی فرایند طراحی» و «مباحثه به عنوان آزمون بصری» هستند. هدف از انجام مباحثه دارای سه علت اساسی است: اول خبررسانی، دوم قانع‏ کردن و سوم حل مسئله. در نهایت به علت خاص و منحصربه ‏فرد بودن حس بصری در رشته معماری، اگر از دو بعد «مباحثه شفاهی» و «مباحثه بصری» در آموزش طراحی معماری به صورت هم‏زمان و بر مبنای راهکارهای آموزشی ارائه ‏شده استفاده شود، علاوه بر جذابیت یادگیری و مزایای شناختی بالقوه آن، زمینه ‏های موثری از توسعه یادگیری را باعث می‏شود.