ارزیابی عملکرد محیط زیستی زهکشی لانه موشی در کشت برنج اراضی شالیزاری

این پژوهش، با هدف ارزیابی عملکرد محیط زیستی سامانه زهکش لانه موشی برای زهکشی میان و پایان فصل برنج در اراضی شالیزاری انجام شد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار برای سال های زراعی 1401-1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در شهر رشت انجام شد. به طوری که عامل اصلی، زهکشی در دو سطح؛ سامانه زهکش لانه موشی سنتی (بدون گراول) و سامانه زهکش لانه موشی با گراول و عامل فرعی، مدیریت آبیاری در دو سطح؛ غرقاب دائم و تناوبی اجرا شد. در طول این پژوهش، سطح ایستابی و پارامترهای کیفی زه آب مورد پایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش ترین مقدار در میانگین اسیدیته و نسبت جذب سدیم به ترتیب 99/6 و 65/4 میلی اکی والان بر لیتر در میان فصل برای سامانه زهکش لانه موشی با گراول و آبیاری غرقاب دائم بود. همچنین بیش ترین غلظت آمونیوم و نیترات برای زهکشی میان فصل به ترتیب با 20 و 21/0 میلی گرم بر لیتر و بیش ترین میانگین هدایت الکتریکی برای زهکشی پایا ن فصل به ترتیب 3845 میکرو زیمنس بر سانتی متر در سامانه زهکش لانه موشی سنتی و آبیاری غرقاب دائم مشاهده شد. نتایج تجزیه آماری نشان از عدم معنی داری تیمارهای مورد بررسی برای مقادیر هدایت الکتریکی و نیتریت زه آب داشت. نتایج نشان داد متوسط مقادیر هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم، سدیم، آمونیوم، فسفات، سولفات و کلراید زه آب برای میان و پایان فصل زهکشی در سامانه زهکش لانه موشی با گراول نسبت به سامانه سنتی کم تر بود اگرچه با تفاوت 9 درصدی سامانه زهکش لانه موشی سنتی در کنترل سطح ایستابی موفق تر عمل کرد. از دیدگاه محیط زیستی، زهکشی لانه موشی با گراول قابل توصیه است.