تداوم وحدت سرزمینی ایرانشهر در دوره اسلامی (پیش از تاسیس سلسله ایلخانی)

مفهوم ایرانشهر در سده سوم میلادی در کتیبه شاپور یکم در کعبه زردشت پدیدار شد و در طول حکومت ساسانی در کتیبه ها، مسکوکات و متون دوره ساسانی رواج پیدا کرد. با تهاجم عرب مسلمان به ایران، سلسله ساسانی فروپاشید و سرزمین ایران ضمیمه خلافت اسلامی شد. برخی پژوهشگران برآنند که با فروپاشی سلسله ساسانی وحدت سرزمینی ایرانشهر مانند استقلال سیاسی آن از میان رفت و مراد از ایرانشهر مذکور در متون دوره اسلامی، قلمرو باستانی ایران است که همچون خاطره ای نوستالژیک در اذهان باقی مانده و در السنه ادبی رواج داشته است.پژوهش حاضر می کوشد وضع وحدت سرزمینی ایرانشهر در دوره اسلامی را با استناد به متون جغرافیایی و تاریخی آن دوره بررسی و بازبینی کند. در این پژوهش، شناسایی و پردازش داده ها و تحلیل مضمون آن ها با هدف بازشناسی و تبیین وحدت سرزمینی ایرانشهر در دوره اسلامی بر اساس روش تاریخی و تحلیل کیفی مقوله های مورد نظر صورت گرفته است. بررسی متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی نشان می دهد بلاد ایرانشهر ضمن حضور در جهان اسلام از نظر سرزمینی ناحیه ای متمایز از سایر بلاد اسلامی بوده و وحدت سرزمینی ایرانشهر در دوره اسلامی در بیرون درون دارالاسلام تداوم یافته است.