بهینه سازی اقتصادی تولید چغندرقند با روش تحلیل پوششی داده ها و پیش بینی شاخص سود-هزینه با سیستم استنتاج تطبیقی فازی-عصبی

با توجه به نقش اساسی بخش کشاورزی در اقتصاد ایران، بررسی و شناسایی راهکارهای تولید بهینه با نگاه اقتصادی و با بهره گیری از روش های مدل سازی هوشمند از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مطالعه مح اسبه شاخص های اقتصادی در تولید محصول چغندرقند در استان همدان، به کارگیری روش تحلیل پوششی داده ها در شناسایی واحدهای کارا، و استفاده از روش انفیس در پیش بینی شاخص سود به هزینه از روی مقدار مصرف نهاده های تولید می باشد. داده های این مطالعه از بررسی 88 مزرعه به دست آمد. نتایج نشان داد نیروی انسانی، اجاره زمین و آب مصرفی بیشترین هزینه ها را به خود اختصاص داده اند. سهم هزینه متغیر 84 درصد و سهم هزینه ثابت 16 درصد از کل هزینه ها می باشد. براساس نتایج DEA، از تعداد 88 کشاورز مورد مطالعه، تعداد 19 کشاورز با مدل CCR و 55 کشاورز با مدل BCC کارا شناخته شدند. میانگین کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب 73/0، 94/0 و 77/0 به دست آمد. با معیار قرار دادن واحدهای کارا و الگوبرداری از آن ها، می توان با ثابت نگه داشتن عملکرد محصول، به میزان 64/51 درصد کاهش هزینه داشت. نتایج مدل سازی نشان داد انفیس سه سطحی قادر است شاخص اقتصادی را با ضریب تبیین 96/0 از روی نهاده های مصرفی پیش بینی کند. بنابراین انفیس را می توان به عنوان ابزاری مفید برای کمک به پیش بینی شاخص های اقتصادی سیستم های تولید کشاورزی پیشنهاد کرد.