بررسی مقایسه اثر بخشی آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی بر توجه و تکانشگری دانش آموزان بیش فعال

در دنیای امروزه اختلال نقص توجه/ بیش فعالی را می توان یکی از پرشمارترین و ناشناخته ترین اختلالات دوران کودکی قلمداد نمود که دارای سه ویژگی تکانش گری، نقص در توجه و بیش فعالی می باشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی مقایسه اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی بر توجه و تکانشگری دانش آموزان بیش فعال مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی ناحیه 5 شهر اصفهان بود.

تحقیق حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل با سه مرحله ارزیابی (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) بود. جامعه اماری تحقیق کلیه ی دانش آموزان مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی شهر اصفهان در سه ماه سوم سال 1400 تعداد 200 نفر که دارای ملاک های ورود بودند به پرسشنامه کانرز والدین (بیش فعالی) پاسخ دادند. که تعداد 45 نفر از میان 60 نفر واجد شرایط جهت ورود به مطالعه بودند به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه به طور تصادفی قرار گرفتند و طی سه مرحله ارزیابی به پرسشنامه کانرز والدین، آزمون عملکرد پیوسته (CPT)، آزمون دسته بندی کارت ویسکانسین (WCST)، مقیاس تکانشگری بارات و خرده مقیاس فراخنای عددی مقیاس هوشی وکسلر کودکان- فرم تجدید نظر شده پاسخ دادند.

نتایج حاصل از آمار توصیفی و آمار استباطی (تحلیل کواریانس چند متغیره، تحلیل کواریانس با اندازه گیری مکرر) با کمک نرم افزارآماری 26-SPSS نشان داد که میانگین سنی دانش آموزان شرکت کننده در تحقیق در گروه های توانبخشی شناختی 10.33، یکپارچگی حسی 9.86 و کنترل 10.46 سال سن دارند. همچنین، نتایج نشان داد که بین میزان اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی بر توجه، تکانشگری، در سه گروه (اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی، یکپارچگی حسی و گروه کنترل) در پس آزمون و پیگیری دانش آموزان بیش فعال ‏تفاوت وجود دارد. که بین هر دو گروه مداخله با با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد ولی بین گروه های مداخله (آموزش توانبخشی شناختی و یکپارچگی حسی)‏ پس آزمون و پیگیری از نظر اثر بر توجه تفاوتی وجود ندارد.

دانش آموزان دچار بیش فعالی/ نقص توجه اغلب با مشکلات توجه، تکانشگری روبرو هستند. درمان یکپارچگی حسی و توانبخشی شناختی با درگیر کردن حواس مختلف، توجه و کاهش تکانشگری و انجام فعالیت های بازی گونه باعث انسجام و سازماندهی در سامانه های عصبی -مرکزی مغز شده و پردازش حواس و مدیریت رفتار را کنترل و تنظیم می کند.