سنجش کارایی نسبی بنادر ایران با استفاده از رویکرد AHP-DEA

برای تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های اقتصادی در بنادر کشور، اطلاع از عملکرد هر بندر از اهمیت خاصی برخوردار است.کارایی یک بندر در ارتباط مستقیم با عملکرد و بهره‏وری موثر آن دارد. رتبه بندی بنادر باعث کنترل موقعیت فعلی، بهبود وضعیت مالی بنادر، ارائه خدمات با ارزش به مشتری، بهبود فرایندهای داخلی کسب و کار بنادر، برقراری روابط علت و معلولی و ریشه یابی مشکلات فرایندی بنادر، مدیریت استراتژیک و تجدیدنظر در استراتژی ها، نشان دادن مسیر آینده، تاکید بر بهبود و یادگیری در سازمان بنادر و دریانوردی خواهد شد.هدف از انجام این پژوهش ارزیابی عملکرد بنادر ایران با استفاده از مدل های ریاضی رتبه بندی و سنجش کارایی بنادر است، تا میزان کارایی شان در یک بازه زمانی معین موردبررسی قرار گیرد. بررسی کارایی بنادر یک ضرورت می باشد. زیرا با توجه به محدود بودن منابع (اعم از نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات) استفاده بهینه و درست از این منابع امروزه یک امر ضروری تلقی می شود. همچنین بنادر با دانستن میزان کارایی شان درصدد این برمی آیند که نقاط قوت خود را افزایش و نقاط ضعف خود را کاهش دهند. جامعه موردمطالعه یازده بندر مهم کشور می باشد .مدل های ریاضی مورداستفاده در این تحقیق، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) و مدل اندرسون-پیترسون بیان شده است. نتایج نشان می دهد که از بین یازده بندر، 6 بندر (بندر باهنر، امیرآباد، رجایی، نوشهر، بوشهر و چابهار) کارآمد و 5 بندر (بندر امام خمینی، آبادان، انزلی، لنگه و خرمشهر) ناکارآمد هستند همچنین بندر رجایی کارآمدترین بندر است. روش تحقیق ازلحاظ ماهیت کاربردی و ازنظر نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی پیمایشی است.