پهنه بندی مخاطرات و عوامل موثر بر حرکات توده ای دامنه جنوبی دماوند

مخاطرات زمینی و ژئومرفیک از مخاطرات مهم طبیعی می باشند که سالیانه خسارات جانی و مالی زیادی در کل کشورهای جهان و به ویژه ایران به بار می آورند. ازاین رو، مطالعه و تهیه نقشه پهنه بندی مخاطرات امروزه یکی از اولویت های هر کشور به شمار می آید. در این تحقیق به بررسی و پهنه بندی مخاطرات حرکات توده ای در دامنه های جنوبی دماوند پرداخته شده. برای تهیه نقشه پهنه بندی در ابتدا به شناسایی عوامل موثر در بروز حرکات توده ای با استفاده از مبانی نظری و پیشینه تحقیق پرداخته شد. بدین ترتیب پارامترهای اقلیمی (بارش، دما، یخبندان) عامل انسانی (راه های ارتباطی، کاربری اراضی)، پارامترهای توپوگرافی (شیب و ارتفاع و جهت شیب)، پارامترهای زمین شناسی (نوع سنگ، فاصله از گسل)، پارامترهای هیدرولوژی (فاصله از رودخانه) به عنوان متغیرهای اصلی شناسایی شدند. در این محدوده مجموعا 46 مورد زمین لغزش با استفاده از عکس های هوایی مشاهده شده که از این میان 36 مورد از پلور تا رینه قرار دارد. برای مدل سازی و پیش بینی خطر نسبی حرکت های توده ای در پژوهش حاضر، از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده خواهد شد. برای وزن دهی و مقایسه زوجی متغیرها و زیرمتغیرها با یکدیگر ازنظرت 30 خبره و کارشناس استفاده گردید. درنهایت منطقه موردمطالعه با استفاده از روش سلسله مراتبی نقشه پهنه بندی خطر وقوع حرکات توده ای در پنج پهنه خیلی خطرناک، خطرناک، با خطر متوسط، کم خطر و بی خطر تهیه گردید. منطقه خیلی خطرناک با تعداد پیکسل خروجی 3773 تقریبا 4/8 درصد منطقه را در برمی گیرد. پهنه خطرناک با تعداد پیسکل خروجی 15779، 20 درصد منطقه را در برگرفته است. پهنه با خطر متوسط با تعداد پیکسل خروجی 57335 وسیع ترین پهنه در منطقه است که مساحتی در حدود 8/72 درصد منطقه را پوشانده است. پهنه با خطر کم  با تعداد پیکسل خروجی 1302، تقریبا 1/6 درصد منطقه و پهنه بی خطر با تعداد پیکسل 380 کم وسعت ترین پهنه منطقه می باشد که در حدود 0/4 درصد منطقه را در بر می گیرد.