وحدت یا تکثر مبنای شیوه های ضمانت اجرای قراردادی: مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی کامن لا و حقوق ایران

یکی از پرسش های نظریه قرارداد آن است که روش های متعدد ضمانت اجرای قراردادی، بر چه مبنایی استوارند و آیا همه از یک مبنا پیروی می کنند یا از مبانی متفاوت؟ در پاسخ به این پرسش، در نظام حقوقی کامن لا که محل نزاع دو شیوه اجرای عین تعهد و پرداخت خسارت است، برخی بر این باورند که این دو شیوه از مبنای واحدی پیروی می کنند و هر دو ناشی از اراده طرفین هستند. در مقابل، برخی دیگر به تکثر مبانی باور دارند و مبنای جبران خسارت را اراده قانونگذار یا حکم دادرس تلقی می کنند. در حقوق ایران، حقوقدانان به این موضوع به طور مستقل نپرداخته اند، ولی از مجموع نظرها در زمینه مبانی هریک از شیوه های ضمانت اجرای قراردادی به نظریه تکثر مبنا می رسیم. در این نوشتار، ضمن بررسی و ارزیابی نظریه های مزبور، از این مدعا دفاع شده است که در حقوق ایران نیز می توان برای همه شیوه های ضمانت اجرای قراردادی به مبنای واحد قائل شد و همه آنها را ناشی از اراده طرفین دانست که از سوی قانونگذار برای تضمین اراده همیارانه تایید شده است.