نقش حدیث در تاریخ نگاری

حدیث و تاریخ نگاری رابطه ای دوسویه با یکدیگر دارند، به گونه ای که هریک از محدثان و مورخان در راستای تکمیل معارف خود، ناگزیر باید به یکدیگر مراجعه نمایند؛ زیرا فهم حدیث بدون تاریخ و فهم تاریخ بدون مراجعه به حدیث امکان پذیر نیست. بررسی منابع این دو علم نیز نشان می دهد که میان این دو، رابطه ای برقرار است، به طوری که در دوره ای محدثان و مورخان یکسان بوده اند. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی تاثیرات حدیث بر تاریخ در گذر زمان می پردازد که تاثیرات آن را بر چهار محور تقسیم کرده است: 1) یکسانی حدیث و تاریخ 2) تبعیت تاریخ از اسلوب حدیث 3) حدیث به عنوان منبعی برای ذکر وقایع تاریخی 4) تاریخ جزئی از منابع حدیثی. بنابراین با ظهور حدیث از سوی پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) و گسترش آن، تاریخ از آن تاثیر پذیرفت، اما به تدریج به دو علم مستقل مبدل شدند و در ادامه، تاریخ نگاری به عنوانی علمی در جرح و تعدیل حدیث به کار گرفته شد.