جنبش دسترسی آزاد در بحران همه گیری کووید-19: تلاش های جامعه جهانی

بحران بی سابقه همه گیری کووید-19، اهمیت دسترسی آزاد و به هنگام و بدون مانع به اطلاعات علمی را بیش از پیش برجسته کرده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین تلاش های جامعه جهانی برای دسترسی آزاد در بحران همه گیری کووید-19 صورت گرفته است.

روش پژوهش: 

پژوهش حاضر یک مطالعه مروری تحلیلی بوده و با استفاده از روش پژوهش اسنادی صورت گرفته است. در این راستا، ادبیات دسترسی آزاد با تمرکز بر بحران همه گیری کووید-19، با استفاده از جست و جو در موتور جست و جوی گوگل، گوگل اسکالر، پایگاه های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، اسکوپوس و نیز وبگاه های ناشران، مجلات و نهادهای علمی، مورد مطالعه قرار گرفته است.

در پاسخ به بحران همه گیری کووید-19، جریانی جهانی در راستای تسهیل دسترسی آزاد به یافته های پژوهشی مرتبط با این بیماری، صورت گرفته است. نیاز به ارائه راهکارهای مناسب درمان، پیشگیری و مهار بیماری و افزایش روزافزون پژوهش های مرتبط با کووید-19، نظام ارتباطات علمی و نشر یافته های پژوهشی را تحت تاثیر قرار داده و بیانیه ها، تدابیر و اقدامات گسترده ای در راستای دسترسی آزاد و دستیابی هر چه گسترده تر به اطلاعات علمی مرتبط با این بیماری از سوی جامعه جهانی به ویژه ناشران، موسسات و نهادهای معتبر علمی، انجام شده است.

تلاش های جامعه جهانی، نشان از اهمیت فزاینده دسترسی آزاد و توجه بیش از پیش به این موضوع دارد. به نظر می رسد پاسخ جهانی به بحران همه گیری کووید-19 می تواند تجربه ای برای آمادگی بهتر در بحران های احتمالی آینده به همراه داشته باشد. در صورتی که دسترسی آزاد به عنوان یک ارزش در نظام نشر و ارتباطات علمی در نظر گرفته شود، توسعه و عمومی شدن آن، مستلزم اتخاذ خط مشی ها و الزامات جامعه علمی به عنوان یک ارزش جهانی است.