نقش عوامل اجتماعی در گویش قمی به عنوان یک تنوع منطقه ای زبان فارسی

هدف پژوهش حاضر معرفی دو گونه زبانی یا به عبارتی دو گویش موجود در میان ایرانیان قمی به عنوان دو گویش منطقه ای مجزا از انواع متعدد گونه های زبان فارسی است. بررسی این دو گویش به سادگی رابطه زبان و طبقات اجتماعی که در اصطلاح به آن ها، گونه سطح پایین و گونه سطح بالا گفته می شود را نشان می دهد. با این هدف، محقق به بررسی گویش قمی به عنوان یکی از کهن ترین و معروف ترین گویش های زبان فارسی در ایران پرداخته است. در واقع، در شهر قم دو گویش به عنوان گویش های منطقه ای فارسی وجود دارد که نشان دهنده تنوع متمایز گونه محلی در زبان است. به منظور مطالعه، 40 نفر از گویش های پایین طبقه (گونه سطح پایین) ساکن در مناطق به اصطلاح اجتماعی کم برخوردار و 40 نفر دیگر از مناطق طبقه برخوردار به طور تصادفی انتخاب شدند. گفتارهای دو گویش مشاهده، ضبط و بر روی کاغذ پیاده شد. مصاحبه هایی نیز برای ارزیابی برداشت مردم انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از تاثیر متقابل عوامل اجتماعی و گویش منطقه ای است که بیانگر این واقعیت است که گویش ها تا حدودی به عوامل اجتماعی خاصی مانند منطقه جغرافیایی، مذهب، طبقه اجتماعی، جنسیت و قومیت وابسته هستند و ارتباط بین افراد مختلف از گروه های گویش های مختلف با مهاجران شهرها و کشورهای دیگر، همگی گویش جدیدی را به وجود می آورد که دائما در حال تغییر است و مملو از جنبه های فرهنگی گوناگون برگرفته از گویندگان اصلی گویش های مختلف موجود است.