کرکوک: استمرار و تعدیل ستیز بر سر هویت، ثروت و قدرت

مقاله حاضر، کاوش در معادله کرکوک با تمرکز بر نبرد پنهان سه خوشه کردی، عربی و ترکمن بر سر کسب و توسعه ثروت، منزلت و البته قدرت است. استوار بر آن مسئله، پرسش اصلی این است که سه گروه کرد، ترکمن و عرب چه قابلیت و برنامه ای برای برخورداری بیشتر از فرصت های اقتصادی و صیانت از منزلت ممتاز خود دارند؟ با فرض اینکه روند حاضر، باثبات خواهد بود و نیروی شگفتی سازی ظهور نخواهد کرد، چه سناریوهایی امکان ظهور و تحقق دارند؟ به گمان نگارنده، تحقق هر سناریویی در کرکوک آینده، تابع ملاحظات استراتژیک بغداد، آنکارا، اربیل-سلیمانیه و نیز تهران است. به دلیل تنوع این بازیگران و نیز تعارض و تخاصم فزاینده بین آنها، اولا شاهد تطویل نزاع بر سر ثروت-منزلت در این منطقه حیاتی خواهیم بود؛ ثانیا، در کرکوک فردا، خوشه ای دست بالا را خواهد داشت که اتصالش به میدان نظامی محکم تر باشد. بر این اساس، همسو با قدرت گیری عراق، به نظر می رسد رفته رفته بر قدرت بازی سازی بغداد افزوده می شود. روش آزمون این فرضیه نه بر اساس خیال و تعصب که از طریق مطالعه انتقادی متن های اساسی، تجارب مشاهدتی نگارنده در اقلیم کردستان و بغداد و گفتگو با سه مجموعه فعالان سیاسی کرد و عرب، متخصصان دانشگاهی و بعضا توده مردم عادی (اعم از کرد و عرب و ترکمن) صورت گرفته است