تزیینات و کتیبه های ضریح مطهر حضرت علی علیه السلام

ساختار ضریح به سبب احترام به فرد مدفون شده و آسان شدن زیارت بر روی قبر در شکل های مختلفی ساخته و گذارده می شود. از نمونه های عالی هنر ضریح سازی می توان ضریح امام علی (علیه السلام)، را نام برد که به وسیله هندیان انجام پذیرفته است. در این پژوهش، ضمن بررسی تاریخ و چگونگی شکل گیری ضریح امام علی (علیه السلام)، در طول تاریخ، به معرفی ساختار و تزئینات آن پرداخته شده است. بنابراین، برآنیم به این پرسش پاسخ دهیم که ساختار ضریح و تزئینات به کاررفته در آن چیست و محتوای کتیبه ها از منظر فقه شیعی چیست؟ روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه گردآوری داده ها به صورت اسنادی و مشاهدات میدانی است. یافته ها بیانگر آن است که هنرمندان در ابراز اندیشه و عقیده خود، از عناصر شیعی و علاقه به خاندان پیامبر (ص) و ائمه اطهار (علیهم السلام) بهره گرفته اند. افزون بر این، موضوع هایی مانند آیه های قرآنی، اسماء الهی، احادیث و روایات قدسی و نبوی، شهادتین شیعه و حتی اشعار و ابیات ادبی در وصف و رثای ائمه اطهار (علیهم السلام) را بر روی ضریح می نگاشتند. کتیبه های ضریح امام علی (علیه السلام)، برگرفته از آیه ها و مضمون هایی است که در وصف، مقام و ویژگی حضرت آورده شده و عمدتا با سه خط خوشنویسی فارسی-عربی ثلث، نستعلیق و کوفی به نگارش درآمده اند. مضمون کلی آن ها به درستی بیانگر حضور کلام وحیانی خداوند، مقام و منزلت شخص متوفی و تفکر ولایت مدارانه در آیین اسلام است. همچنین، بیشترین تزئینات انجام شده بر روی سطوح ضریح امام علی (علیه السلام) تزئینات اسلیمی و ختایی بوده است.