تاثیر استراتژی های مدیریت سیستم های منابع آب بر شاخص های خشکسالی در سد جره

خشکسالی ٬های ناشی از کمبود بارش و افزایش مصرف آب در سراسر جهان در حال افزایش است و از تبعات آن اثرات نامطلوب اقتصادی و زیست محیطی است. اثرات نامطلوب را می ٬توان با استفاده از الگوهای بهره٬ برداری بهینه و استفاده از قوانین جیره٬ بندی در دوره٬ های خشکسالی کاهش داد. در این روش ٬ها با وجود امکان تامین کل نیاز، گاهی تنها قسمتی از آن تامین می ٬شود؛ این عمل موجب ذخیره آب و پذیرش یک کمبود کوچک در بازه زمانی جاری برای کاهش کمبودهای شدید در آینده می ٬شود. این پژوهش یک مطالعه موردی برای تعیین منحنی٬ های فرمان بهره٬ برداری از سد جره و بررسی تاثیر بهره٬ برداری از سد با دو سیاست بهره٬ برداری استاندارد (SOP) و جیره٬ بندی بر شاخص ٬های خشکسالی پایین دست است؛ که تاکنون از این نظر بررسی نشده است. به این منظور از طریق اتصال یک مدل بهینه ٬ساز الگوریتم ژنتیک به یک مدل شبیه٬ ساز، مقادیر بهینه منحنی٬ های فرمان و ضرایب جیره٬ بندی براساس داده٬ های تاریخی جریان ورودی به مخزن مطالعه شد و کارایی مدل در سیستم منابع آب رودخانه الله ارزیابی گردید. همچنین شاخص خشکسالی SDI، عملکرد SOP و مدل جیره٬ بندی در دوره پایه از طریق محاسبه مقدار تابع هدف یا شاخص اصلاح شده کمبود (MSI) و شاخص٬ های اعتمادپذیری، آسیب٬ پذیری و برگشت ٬پذیری، بررسی شد. نتایج نشان داد که با استفاده از مدل جیره٬ بندی، تابع MSI نسبت به SOP در دوره مورد نظر 41 درصد بهبود یافته است. همچنین با اجرای سیاست جیره٬ بندی، آسیب ٬پذیری سیستم نسبت به روش SOP به مراتب بهبود یافته و از 64 به 26 درصد رسیده است.