مقایسه میزان ترسیب کربن خاک در کاربری های مختلف (مطالعه موردی: حوزه شهری شهرستان بهشهر)

افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در سال های اخیر منجر به افزایش گرمای جهانی و تغییرات اقلیمی شده است. ساده ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش های مختلف اکوسیستم ها ذخیره می شود که مهم ترین این بخش ها، خاک است. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان ترسیب کربن خاک در کاربری های زراعت گندم، باغ مرکبات و مرتع در حوزه شهری بهشهر می باشد.

در این تحقیق، نمونه برداری خاک در ده نقطه در هر یک از کاربری ها تا عمق 30سانتی متری با استفاده از روش تصادفی سیستماتیک انجام شد. بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته، رطوبت، کربن آلی، نیتروژن در محیط آزمایشگاه اندازه گیری شد. برای بررسی تفاوت یا عدم تفاوت میزان ترسیب کربن و مشخصه های مختلف خاک در کاربری های مختلف، از آزمون تجزیه واریانس و برای بررسی ارتباط بین میزان ترسیب کربن با مشخصه های مختلف خاک از همبستگی پیرسون استفاده شد.

نتایج نشان داد، به طور متوسط میزان ترسیب کربن در کاربری باغ مرکبات 54/0 تن در هکتار، زراعت گندم 36/0 تن در هکتار و مرتع 51/0 تن در هکتار می باشد. در نتیجه بین کاربری های مورد بررسی، کاربری باغی در اولویت اول و کاربری های مرتع و زراعت گندم در اولویت های بعد قرار گرفتند. همبستگی پیرسون نیز نشان داد از بین پارامترهای مورد بررسی، مشخصه نیتروژن بر تغییر پذیری میزان ترسیب کربن خاک موثرتر بوده است.

بر اساس نتایج این پژوهش، کاربری های مختلف اثر متفاوتی بر میزان انباشتگی ترسیب کربن خاک دارد که در جهت مدیریت اراضی واقع در شمال کشور می بایست مورد توجه قرار گیرد.