مدل سازی روابط بین حسابرسان و شرکت ها با تاکید بر شاخص های فرهنگی و اخلاقی

عوامل اخلاقی و فرهنگی در حوزه حسابرسی؛ به علت خاصیت نامشهود بودن؛ قابلیت رصد شدن را به سادگی ندارند و به این دلیل موجب بروز اطلاعات نامتقارن و خارج شدن شرکت و بازار سرمایه از تعادل بهینه خود می گردد، که این به معنای شکست بازار است. بر این اساس عوامل اخلاقی و فرهنگی بر منافع حسابرسان و ذینفعان شرکت اثرگذارند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش عوامل فرهنگی و اخلاق حرفه ای حسابرسان بر منافع شرکت ها در قالب نظریه ی بازی های پویا است.

پژوهش حاضر از نوع توسعه ای است. در پژوهش حاضر از رویکرد نظریه بازی ها بهره گرفته شده است. بازیگر اول مدیران و اعضای هیئت مدیره 50 شرکت برتر بازار سرمایه بودند. جامعه دوم اعضای معتمد موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس هستند. از پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است.

در این پژوهش از سه رویکرد شبکه عصبی بردارهای پشتیبان، بیزین و پاد انتشار کراسبرگ جهت تکرار بازی و ایجاد تعادل نش بهره گرفته شد. بر اساس نتایج روش پاد انتشار کراسبرگ از دقت بالاتری در مدل سازی رفتار مابین بازی گران برخوردار است. وقوع مخاطره اخلاقی؛ عدم اعمال بازی جمع صفر؛ افزایش قدرت چانه زنی به نفع حسابرسان؛ افزایش هزینه های مانیتورینگ و عدم کامل بودن اطلاعات بر قیمت تاثیر مثبت و بر مقدار فروش شرکت تاثیر منفی داشتند؛ همچنین بر اساس نتایج افزایش قدرت چانه زنی ذی النفعان شرکت بر قیمت تاثیر منفی و بر فروش تاثیر مثبت داشته است و در نهایت کامل بودن اطلاعات بر هر دو شاخص تاثیر مثبت داشته اند.

نتایج بیانگر این واقعیت بود که افزایش شاخص های فرهنگی و اخلاقی بر قیمت تاثیر منفی و بر فروش شرکت تاثیر مثبت دارند. در نتیجه بهبود شاخص های فرهنگی و اخلاقی موجب افزایش منافع تمامی ذینفعان و بازی گران فعال در بازار سرمایه می گردد.

دانش افزایی:

 انحراف از شاخص های فرهنگی و اخلاقی توسط حسابرسان موجب افزایش ناکارایی در شرکت و کاهش سطح منافع ذینفعان می گردد.