شناسایی قابلیت های بازاریابی در چرخه عمر کسب و کارهای نوپا

امروزه استارت آپ ها نقش بی بدیلی در رشد و توسعه جوامع در دنیای کنونی ایفا می کنند. خلق اندیشه، کارآفرینی، رشد صنعت گردشگری، کسب وکارهای متنوع جدید، فناوری های نوآورانه و ظهور اقتصاد جدید مبتنی بر آن، نقطه عطفی در عرصه اقتصاد به شمار می رود که پنجره جدیدی برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه باز کرده است تا اینگونه بتوانند بهره مندی بیشتری از توسعه در حوزه اقتصاد دانش بنیان بدست بیاورد. استارتاپ ها باید در حین رشد و بلوغ خود موانع متعددی را پشت سر بگذارند و گروه های غیرپویا و غیرنوآور به ندرت از این تحولات نجات می یابند. بنابراین برای اینکه شرکت‎های نوپا بتوانند در محیط پویای کسب و کار، حیات خود را حفظ کنند، نیاز است که قابلیت های کلیدی بازاریابی را در الگویی متناسب با چرخه عمر خود داشته باشند، بر همین اساس این پژوهش با هدف شناسایی قابلیت های بازاریابی در شرکت های نوپا تعریف شده است.   از منظر روش شناختی یک پژوهش اکتشافی است که از منظر هدف کاربردی و از نظر متغیرها آمیخته بوده و در افق زمانی مقطعی و با رویکرد استقرایی در محیط واقعی و غیرآزمایشگاهی انجام شده است. همچنین قلمرو مکانی آن کسب و کارهای نوپای مستقر در پارک علم و فناوری بوده اند که داده های آن قلمرو زمانی نیمه دوم 1399 و نیمه اول 1400 گردآوری شده اند. این پژوهش در سه مرحله اصلی اجرا شده است. در مرحله اول قابلیت های بازاریابی با استفاده از بررسی متون و مطالعات پیشین شناسایی و استخراج شده است. روش مورد استفاده در این گام، مرور نظام مند بودهاست. علت انتخاب این روش دقت و جامعیت بهره گیری علمی از پژوهش های اصلی برای به حداقل رساندن اشتباه ها و خطاهای تصادفی است که بیشترین تعداد ممکن از مطالعات مرتبط در این موضوع شناسایی شوند. جامعه آماری در این مرحله کلیه مقالات و کتب معتبر در دسترس بیست ساله اخیر بوده که با استفاده از روش کسپ ، اعتبار پژوهش های مورد استفاده ارزیابی شده است. در تکمیل این مرحله، با استفاده از مصاحبه عمیق، فهرست قابلیت های بازاریابی کسب وکارهای نوا تکمیل شده است. در مرحله دوم، اهمیت قابلیت های بازاریابی در چرخه عمر کسب و کارهای نوپا با استفاده از پیمایش میدانی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته تعیین شد. جامعه آماری در این مرحله همبنیان گذاران استارتاپ های مستقر در مرکز رشد پارک علم و فناوری فارس بوده اند که بر اساس فهرست دریافتی از مرکز رشد، بر اساس دسترسی، مشارکت کنندگان تعیین شدند. جامعه آماری در این مرحله 242 استارتاپ فعال در این مرکز بوده اند که بر اساس رابطه کوکران و با ضریب خطای 10 درصد، حجم نمونه 69 مورد مشخص شد و بر اساس دسترسی و تمایل به همکاری تعداد 56 پرسشنامه تکمیل شد. روایی پرسشنامه به روش صوری و بر اساس نظر دو نفر از صاحبنظران دانشگاهی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (726/0) تایید شد. در ادامه میانگین داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون ناپارامتری کروسکال والیس مقایسه شده و بر اساس معناداری تفاوت میانگین ها، قابلیت های مهم  در هر مرحله از چرخه عمر کسب و کارهای نوپا تعیین و الگوی نهایی ارائه شده است.  براساس یافته ها 56 قابلیت شناسایی و در 13دسته گروه بندی شده اند. اسامی گروه ها: مدیریت سرمایه های ارتباطی، مدیریت محصول، سیستم ها و منابع بازاریابی، قابلیت عملیانی، توزیع، تحقیقات بازاریابی، مدیریت منابع انسانی بازاریابی، مدیریت برند، مدیریت مشتریان، ترفیع وتبلیغات، تنوع بخشی به روش های بازاریابی، مدیریت فروش، دیجیتال مارکتینگ. به عنوان توصیه مدیریتی استارتاپ ها می توانند از این الگو به عنوان ابزاری علمی برای تصمیم سازی و عارضه یابی قابلیت های بازاریابی کسب و کارهای خود استفاده کنند. به علاوه استفاده از این الگو می تواند به  شرکت‎های نوپا کمک کند در محیط پویای کسب و کار، با شناخت قابلیت های مهم بازاریابی در مراحل مختلف، این قابلیت ها را در خود تقویت کرده و به قابلیت های پیشین خود اضافه نمایند. همچنین این الگو از لحاظ علمی منجر به گسترش دامنه علمی نوآوری مدل های کسب و کار شده و می تواند مبنایی برای پژوهش های مرتبط با مدیریت کسب و کارهای نوپا باشد.