مکان یابی مراکز امداد و نجات با استفاده از مدل ترکیبی AHP-GIS (مطالعه موردی: شهر تهران)

بحران های طبیعی از دیر باز به عنوان مخربترین عوامل آسیبرسان به انسان و جوامع بشری شناخته میشوند. بسیاری از خسارات ناشی از بلایای طبیعی، بهویژه تلفات انسانی قابل جبران نیستد، اما با اقدامات پیشگیرانه و برنامهریزیهای مناسب میتوان خسارات آنها را به حداقل ممکن کاهش داد. در همین رابطه وجود مکانهایی برای اسکان افراد آسیبدیده در شرایط بحرانی و ذخیره کالاهای امدادی یک امر ضروری است. مراکز امداد و نجات، قبل و بعد از بحران به ترتیب وظایف مهمی از جمله نگهداری و ذخیرهسازی اقلام امدادی و اسکان موقت افراد تحت تاثیر از بحران را بر عهده دارند. در این مقاله به منظور مکانیابی مراکز امداد و نجات از ده معیار اصلی برای تعیین مکان مناسب مراکز امداد و نجات استفاده شده و اطلاعات مربوط به هر یک از معیارهای تاثیرگذار در تعیین مکان مراکز امداد و نجات برای مناطق شرقی شهر تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی استخراج و اهمیت هر یک از این مراکز با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق مهمترین معیار از بین ده معیار مورد استفاده، معیار دسترسی به شبکه حمل و نقل جاده ای و ریلی با وزن 0.23 میباشد که نشاندهنده تاثیرگذاری این معیار در تصمیمگیریهای مرتبط با مراکز امداد و نجات است. بر اساس نتایج این تحقیق 12 نقطه به عنوان مکان های پیشنهادی برای احداث مراکز امداد و نجات در مناطق شرقی و جنوب شرق شهر تهران در مناطق 4، 7، 8، 11، 12، 15 و 20 شناسایی و پیشنهاد شد که بر اساس مجموع امتیاز معیارهای مورد استفاده دارای بالاترین اولویت احداث میباشند.