نانوفناوری؛ رویکردی نوین و کاربردی در آبزی پروری و فرآوری محصولات شیلاتی

با توجه به شناخت روزافزون نقش حیاتی آبزیان در تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و ارتقای سلامت انسان، صنایع شیلاتی و آبزی پروری جایگاه قابل توجهی را در جهان به دست آورده اند. با وجود این، این صنایع با چالش های متعددی مانند آلودگی آب، شیوع بیماری ، رشد کند آبزیان، استحکام و کیفیت پایین خوراک و بسیاری مسائل دیگر مواجه هستند. از طرف دیگر، محصولات شیلاتی به سبب وجود ترکیباتی مانند اسیدهای چرب چند غیر اشباع و پروتئین ها، فسادپذیری بالایی دارند؛ بنابراین دستیابی به روش های نوین نگهداری برای آن ها اهمیت ویژه ای دارد. بر این اساس، نانوفناوری می تواند به عنوان یک تکنولوژی پیشرو با قابلیت های چندوجهی جهت رسیدگی به این چالش ها مفید باشد.هدف از این تحقیق، بررسی کاربردهای اساسی نانوفناوری به عنوان ابزاری نوآورانه در بخش های مختلف آبزی پروری و فرآوری محصولات شیلاتی است.یافته های این مطالعه نشان می دهد که نانوفناوری می تواند در تشخیص و مدیریت بیماری های آبزیان، دارورسانی کارآمد و تولید واکسن، افزایش رشد ماهی، افزایش برداشت و بازده ی صید، مهندسی آبزی پروری، کنترل رسوبات زیستی و مدیریت استخرها، تصفیه آب و مدیریت محیط های آبی مورد استفاده قرار گیرد.در حوزه فرآوری محصولات شیلاتی، نانوساختارهایی مانند نانولوله ها، نانوکامپوزیت ها، نانوامولسیون ها و نانولیپوزوم ها کاربردهای متنوعی را در ان کپسوله سازی و رهایش کنترل شده در محصولات غذایی، بهبود فراهمی زیستی و پایداری، حفظ ارزش غذایی و افزایش زمان ماندگاری محصولات شیلاتی ارائه می دهند. همچنین،نانوحسگرهای زیستی، نانوبرچسب گذاری و نانوکدگذاری، نقش های تعیین کننده ای در تضمین تازگی و کیفیت محصولات شیلاتی دارند.آن ها تشخیص مواد تقلبی، مواد سمی و حساسیت زا، شناسایی و ردیابی محصول، تجزیه و تحلیل خطر را تسهیل کرده، و مدیریت زنجیره تامین را افزایش می دهند. با این حال، شایان ذکر است که استفاده   غیراصولی و بیش از حد از نانومواد، همراه با رهاسازی کنترل نشده آن ها در محیط، می تواند خطراتی را برای سلامتی آبزیان و انسان ها ایجاد کند.از این رو، رویکرد دقیق تر و اصولی تر به مدیریت نانومواد در این زمینه ضروری است.