تحلیل محیطی فرونشست زمین در دشت اسدآباد همدان و مخاطرات آن

فرونشست به حرکت قائم و رو به پایین زمین گفته می شود که در طی سال های اخیر بسیاری از دشت های کشور را تهدید کرده است. دشت اسدآباد در استان همدان با توجه به وضعیت هیدرواقلیمی و ژئومورفولوژی آن در معرض این مخاطره قرار دارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی میزان فرونشست دشت اسدآباد و تحلیل عوامل موثر در آن پرداخته شده است. در این تحقیق از 97 تصویر راداری سنتینل 1، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و لایه های رقومی اطلاعاتی به عنوان مهم ترین داده های تحقیق استفاده شد. مهم ترین ابزارهای استفاده شده در تحقیق شامل ArcGIS (به منظور تهیه نقشه های مدنظر)، GMT (به منظور اجرای فرایند تداخل سنجی راداری و مدل سری زمانی SBAS)، Super Decisions (به منظور وزن دهی به لایه های اطلاعات) و IDRISI (اجرای مدل WLC) بود. در این تحقیق برخلاف بسیاری از تحقیقات پیشین، ابتدا با استفاده از تصاویر راداری، میزان فرونشست منطقه برآورد شد و سپس با استفاده از مدل تلفیقی ANP-WLC و پارامترهای محیطی، نقشه مناطق مستعد فرونشست تهیه شد. سپس نتایج با نتایج به دست آمده از تصاویر راداری مقایسه شد. نتایج حاصل از تصاویر راداری نشان داد که دشت اسدآباد در دوره زمانی هفت ساله (2015 تا 2022) بین 132 تا 704 میلی متر فرونشست داشته و بیشترین فرونشست مربوط به مناطق مرکزی این دشت و مناطق جنوبی شهر اسدآباد بوده است. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی نیز نشان داد که مناطق جنوبی شهر اسدآباد و بخش های مرکزی دشت اسدآباد پتانسیل زیادی از نظر وقوع فرونشست دارند. مقایسه نتایج این بخش بیانگر انطباق آن بر نتایج حاصل از تصاویر راداری است. با توجه به موارد مذکور، با استفاده از پارامترهای طبیعی نیز می توان تا حد زیادی مناطق در معرض مخاطره فرونشست را شناسایی کرد، چراکه فرونشست به طور مستقیم و غیرمستقیم متاثر از عوامل طبیعی از جمله وضعیت ژئومورفولوژی و هیدرولوژی منطقه است.