اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد و مراحل فنولوژیکی گیاه سیب زمینی (مطالعه موردی: جنوب استان کرمان)

سیب زمینی از محصولات مهم زراعی است که به عنوان یک محصول استراتژیک در تامین امنیت غذایی در آینده شناخته شده است. با توجه به پدیده گرمایش جهانی و تحت تاثیر قرار دادن تولیدات محصولات کشاورزی، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تولید سیب زمینی در کشور ضروری می باشد. بدین منظور، از داده های مدل اقلیمی CanESM2، تحت سناریوهای انتشار RCP4.5, RCP2.6 و RCP8.5 در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان کرمان، استفاده گردید. از مدل آماری SDSM، برای ریزمقیاس نمایی خروجی مدل CanESM2، و از مدل WOFOST به منظور شبیه سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب زمینی استفاده شد. در این مطالعه، مدل WOFOST با استفاده از داده های مزرعه ای سال های 90،89 و 92 کالیبراسیون و با داده های سال های 1391 و 1393 تعیین اعتبار گردید. نتایج به دست آمده از شاخص های آماری، نشان از دقت بالای مدل SDSM و مدل WOFOST و مطابقت نتایج کالبیراسیون و تعیین اعتبار با داده های دیدبانی بود. میانگین مربعات خطا در دو مدل SDSM و WOFAST در مراحل کالبیراسیون و صحت سنجی  به ترتیب 8/0 و 4/7 درصد تجاوز نکرده و در محدوده عالی قرار داشت. 87 درصد مراحل فنولوژیک و بالای 90 درصد عملکرد غده سیب زمینی، در اطراف خط استاندار (±SE) مراحل فنولوژیک و عملکرد دیده بانی شده قرار داشت. نتایج شبیه سازی در مناطق مورد مطالعه تحت سناریوهای RCP نشان دهنده افزایش دمای کمینه در محدوده 0.3 تا 1.3 درجه سلسیوس، دمای بیشینه در محدوده 0.3 تا 1.2 درجه سلسیوس و کاهش بارش در محدوده 4/6- تا 6/37- میلیمتر خواهد بود. نتایج حاصل از شبیه سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب زمینی در دوره آینده توسط مدل WOFOST، بیانگر کاهش عملکرد سیب زمینی به میزان 8/0- تا 3/6- درصد بود. میانگین حداکثر کاهش طول رشد با 5/3- روز در سناریوی RCP8.5 مربوط به مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی (برداشت) بود. همچنین نتایج نشان داد که به ازای هر یک درجه سلسیوس افزایش میانگین دما سالانه، عملکرد غده به میزان 99/4 درصد کاهش خواهد داشت.