مطالعه اثر تنش شوری بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در ژنوتیپ های برنج در مرحله گیاهچه ای تحت شرایط هیدروپونیک

برنج از مهم ترین محصولات غذایی در جهان است. شوری خاک عملکرد و کیفیت محصول برنج را کاهش می دهد. غربال کردن ارقام برنج برای شناسایی ارقام متحمل به شوری برای تولید ارقام جدید و کشت در مناطق شور دارای اهمیت زیادی می باشد. در این مطالعه، صفات مورفوفیزیولوژیک 42 ژنوتیپ برنج به همراه ژنوتیپ های NONA BOKARA به عنوان شاهد متحمل و IR29 به عنوان شاهد حساس به شوری در مرحله گیاهچه ای در دو سطح صفر و 100 میلی مولار شوری (از منبع نمک های NaCl، CaCl2، Na2SO4) در شرایط هیدروپونیک به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ برنج، شوری و برهمکنش آن ها در تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد که صفات طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، محتوای نشت الکترولیت، زیست توده و شاخص سبزینگی تحت تنش شوری کاهش معنی داری نشان دادند. محتوای پرولین تحت تنش شوری افزایش یافته بود. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین صفات زیست توده با وزن خشک ریشه و ساقه وجود دارد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که صفات
زیست توده، وزن تر و خشک ساقه، طول ساقه و وزن تر ریشه در مولفه اول بیشترین تاثیر را در جهت مثبت داشتند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای نشان داد که 12 ژنوتیپ به همراه NONA BOKARA در خوشه متحمل قرار گرفتند که می توانند در برنامه های اصلاحی برای توسعه ارقام متحمل به شوری مورد استفاده قرار گیرند.