اثر کم آبیاری و انبارمانی بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) و مرزه بختیاری (S. bachtiarica)

تنش آبی و همچنین انبار مانی گیاهان دارویی نقش مهمی در تغییر کمیت و کیفیت ترکیبات آنها دارد. به منظور بررسی اثر تیمار کم آبیاری و انبارمانی بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی و مرزه بختیاری آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. آبیاری با مقادیر 6/16، 33 و 50 لیتر در متر مربع بر دو گونه مرزه اعمال و صفات زراعی، درصد و عملکرد اسانس و اجزای اسانس بررسی شد. اندام خشک بمدت دو سال در انبار نگهداری و کمیت و کیفیت اسانس آنها بررسی شد. بر اساس نتایج، تیمار کم آبیاری بجز درصد اسانس بر سایر صفات اثر معنی داری داشت. مرزه خوزستانی با عملکرد ماده خشک 5/199 گرم در متر مربع، درصد اسانس 62/3 و عملکرد اسانس 1/7 سی سی در متر مربع در مقایسه با مرزه بختیاری دارای مزیت نسبی تولید در منطقه مورد آزمایش بود. در مرزه خوزستانی کارواکرول به میزان حدود 95 درصد و در مرزه بختیاری کارواکرول و پاراسیمن به ترتیب حدود 45 و 25 درصد بود و تنش آبی تاثیر معنی داری بر روند تغییر هیچیک از آنها نداشت. پس از دو سال انبارمانی درصد اسانس در مرزه خوزستانی، از 6/3 به 2/2 درصد و در مرزه بختیاری، از 3/2 به 8/0 درصد کاهش یافت و میزان کارواکرول اسانس مرزه خوزستانی انبار شده بدون تغییر ماند اما میزان کارواکرول و پاراسیمن در اسانس مرزه بختیاری پس از انبارمانی به ترتیب 41 و 6/34 درصد بود.