اثرات نانو ذرات آهن و مس بر فاکتورهای تنشی و سنتز رزمارینیک اسید در گیاه بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)

بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) گیاهی یکساله، علفی و معطر از خانواده نعناع (Lamiaceae) است. این پژوهش با هدف بررسی اثر مجزا و توام غلظت های مختلف نانوذرات آهن 0(، 250، 500 و ppm 1000) و مس 0(، 25، 50 و ppm 100) بر گیاهان 3 ماهه بادرشبی و انتخاب بهترین تیمار جهت افزایش مقدار رزمارینیک اسید و فعالیت آنتی اکسیدانی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار در شرایط گلخانه ای به روش افشانه برگی انجام شد. جهت تایید نفوذ نانوذرات به بافت برگی گیاه بادرشبی، عکس TEM گرفته شد. مقدار رزمارینیک اسید با استفاده از دستگاه HPLC اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مقدار رنگیزه های فتوسنتزی، آنتوسیانین، ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، مالون دی آلدهید (MDA)، پراکسید هیدروژن (H2O2)، پرولین و فعالیت آنتی اکسیدانی در بادرشبی بسیار معنی دار بود و بهترین نتایج توسط تیمار ترکیبی با غلظت ppm 1000 نانو ذرات آهن+ ppm 100 نانوذرات مس بدست آمد. در بهترین تیمار، مقادیر کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید به ترتیب 9/90، 125 و 6/91 درصد، آنتوسیانین 9/73 درصد، ترکیبات فنلی و فلاونوئیدها به ترتیب 1/74 و 1/57 درصد، MDA، H2O2 و پرولین به ترتیب 114، 9/80 و 5/43 درصد و رزمارینیک اسید 465 درصد نسبت به شاهد افزایش داشتند. همچنین در تیمار ترکیبی مذکور، مقدار IC50 به میزان 9/56 درصد نسبت به شاهد کاهش نشان داد. همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد بین مقدار تولید رزمارینیک اسید و سایر صفات به استثناء مقدار IC50 (**958/0- r=) وجود داشت.