انحراف از کفایت سرمایه بانک و سنجش تاثیر آن در وام دهی: شواهدی از ایران

یکی از کارکردهای اصلی بانک ها تبدیل سررسید یعنی گرفتن سپرده کوتاه مدت و اعطای وام بلندمدت است. امروزه نقش بانک ها در حوزه تامین مالی و رفع نیازهای سرمایه ای کسب وکارها امری آشکار است. این اقدام موثر بانک از طریق وام دهی به متقاضیان صورت می گیرد. در این راستا، برخورداری از سرمایه مناسب و کافی امری حیاتی به منظور حفظ سلامت نظام بانکی است. در این میان، قواعد توافق نامه های کمیته بال به عنوان مهم ترین توافق بین المللی به منظور تامین سلامت بانکی، رعایت حداقل کفایت سرمایه را به شکل ویژه ای موردتوجه قرار داده است. با توجه به اهمیت این موضوع و ازآنجایی که بانک ها در ایران از مهم ترین فراهم کنندگان منابع مالی هستند، در این مطالعه، شاخص انحراف از سرمایه بانک معرفی و اثر آن در مقوله وام دهی بررسی می شود. در این راستا با استفاده از نسبت های مالی و ویژگی های ساختار ترازنامه 25 بانک فعال در شبکه بانکی کشور، در بازه زمانی سال های 1385 تا 1398، شاخص انحراف سرمایه با الهام از الزامات بال 3 و دستورالعمل بانک مرکزی پیشنهاد می شود و به عنوان متغیری مستقل به همراه سایر متغیرهای بانکی و کلان اقتصادی در مدل اثرگذاری انحراف سرمایه در وام دهی وارد و به روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) تحلیل می شود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر معنادار و معکوس شاخص انحراف از سرمایه در وام دهی دارد. همچنین، یافته ها بیانگر تاثیر معنادار و مستقیم اندازه بانک در وام دهی بانک هاست. براساس نتایج، تاثیرگذاری هم زمان اندازه بانک و شاخص انحراف سرمایه در وام دهی نیز به صورت معکوس و معنادار است.