ارزیابی موفقیت عملیات اصلاحی کاشت آنغوزه در مراتع نیمه استپی با مرتبط کردن صفت های کارکردی به تنوع گونه ای

اصلاح بوم سازگان ها زمانی موفقیت آمیز است که گونه های باارزش در جوامع گیاهی شانس توسعه پیدا کنند. در اصلاح بوم سازگان ها از طریق کشت یک گونه این امر بیشتر اهمیت دارد زیرا با افزایش یک گونه، ارتباط بین گونه ها تغییر بیشتری می کند. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی موفقیت عملیات اصلاحی کاشت آنغوزه در مراتع نیمه استپی با استفاده از ارتباط صفت های کارکردی و تنوع گونه ای است. دو منطقه شامل منطقه قرق کپه کاری شده با گیاه آنغوزه و منطقه شاهد انتخاب و در هر یک، سه ترانسکت m100 مستقر شد. در امتداد هر ترانسکت، 10 پلات m21 مستقر و متغیرهای درصد تاج پوشش و تراکم گونه های گیاهی تعیین شد. صفت های عملکردی (طول عمر، خوشخوراکی، فرم رویشی، فرم زیستی، طول عمر برگ، عمق ریشه دوانی، چوبی بودن، آغاز گلدهی، طول دوره گلدهی، ارتفاع و تراکم ساقه) نیز برای هر گیاه اندازه گیری شدند. تجزیه وتحلیل مولفه اصلی برای خلاصه کردن ارتباط صفت های عملکردی گیاه و مدیریت بوم سازگان بکار برده شد. برای ارزیابی رابطه بین صفت های عملکردی گیاهان و تنوع گونه ای از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که آنغوزه به طور معنی داری شاخص های تنوع را افزایش داده است (P<0.05). مدل معادلات ساختاری نشان داد که خوشخوراکی مهم ترین صفت عملکردی گیاهان در ارتباط با تنوع در منطقه قرق (مدیریت نشده) بود و گیاهان یک ساله غیر خوشخوراک بیشترین اهمیت را در تعیین تنوع گونه ای داشتند. نتایج نشان داد که آنغوزه نقش واسطه گری جزئی در ارتباط بین صفت های عملکردی و تنوع گونه ای دارد. با نقش واسطه گری آنغوزه، فرم رویشی مهم ترین صفت عملکردی در ارتباط با تنوع گونه ای بود. همی کریپتوفیت ها، مهم ترین فرم رویشی در ارتباط با تنوع گونه ای بودند که بیانگر موفقیت برنامه اصلاحی کاشت آنغوزه است. ارتباط دادن صفت های کارکردی به تنوع گونه ای جهت بررسی موفقیت عملیات اصلاح مرتع، به مدیران برای بررسی نقش واسطه گری گونه های کشت شده بر تغییر ساختار و عملکرد جوامع گیاهی کمک می کند.