فرافکنی درون مایه های عرفانی در تذکرهالاولیا عطار نیشابوری

کشف گنجینه درونی هر فرد مستلزم توجه به اعماق درون اوست. آنچه زندگی، انسان را به سمت آن سوق می دهد در راستای شناخت درون است که بزرگان دین هم بدان اشاره داشتند و به آن اهتمام ورزیدند. در عین حال آنچه عرفا و علما و اندیشمندان و حکما قرن ها به اثبات آن پرداختند اینک در علم روانشناسی تحت عنوان فرافکنی به عنوان یکی از مکانیسم های دفاعی روان مطرح است. خویشتن شناسی و به نوعی خودشناسی که لازمه آن نگاه تحلیل گرانه به احوالات درونی است حکیمان و بزرگانی چون عطار قرن ها قبل از این، متوجه اهمیت این مسئله و شاخص بودن آن در امر زندگی شدند. تحلیل های ژرف نگرانه عطار و توجه او به جنبه های مختلف رفتار و شخصیت انسان در تذکره الاولیاء مشهود است. در این راستا پژوهش حاضر یک تحقیق میان رشته ای است که هدف آن ردیابی انعکاس مفهوم فرافکنی به عنوان یکی از مفاهیم علم روانشناسی با استناد به شواهد متعدد در تذکره الاولیاء است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که در تذکره الاولیاء تنوع موضوع باعث تنوع فرافکنی شده است که با صراحت و یا به صورت تلویح، مصادیق و شواهدی از مفهوم فرافکنی مشاهده می شود و تلقی عطار نیز از این مفهوم با نظر روانشناسان تفاوت بارزی نداشته است.