مفهوم کاوی «نفس» و دیگر موانع کمال وابسته به آن ،دراسرارنامه عطار نیشابوری

کمال گرایی که همواره یکی از شاخص های مهم ادبیات عرفانی - اخلاقی بوده است؛ تلاشی است که برای نیل به کمال انسانی صورت می گیرد. اما درکنار عوامل مهم کمال گرایی انسان، بررسی وتبیین موانع بازدارنده ای که انسان را از مسیر اهداف عالیه اش دور می کند؛مهم وضروری است. به نحوی که بسیاری از عرفا، شناخت محدودیت ها و موانع کمال را مهمترین اصل برای نیل به آن برشمرده اند. در این مقاله، نویسندگان تلاش خود را صرف بررسی این سوال اصلی نموده اند که: « نفس به عنوان مهمترین عامل بازدارنده کمال انسان در اسرارنامه عطار نیشابوری چگونه تبیین شده است ؟»و «چه ارتباطی بین نفس وسایر عوامل بازدارنده کمال وجود دارد؟فرضیه نویسندگان این است که مفهوم «نفس»که یکی از اصلی ترین عوامل بازدارنده کمال آدمی است در اسرارنامه عطار به عنوان علل ایجاد بسیاری از رذایل اخلاقی معرفی شده است .یافته های مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی نشان داد مفهوم نفس در اسرارنامه عطار زمینه ساز تحقق رذایل اخلاقیی همچون حسادت وبخل ،حرص وطمع ،خشم وکینه توزی ،دنیاطلبی و..شده است ؛ که نهایتا آدمی را از نیل به کمال بازمی دارد. بنابراین، مقاله کنونی ضمن بررسی دقیق ابیات اسرارنامه، به تبیین مفهوم نفس که چون سم کشنده ی اخلاق ومعنویت ، در نهاد انسان نهادینه شده است؛ تا او را به پست ترین مرحله ی ذلت و خواری برساند؛ می پردازد.