فرقه‏ گرایی هویتی: ابزار مقابله با ایران در دوره پساناآرامی‏ های عربی

اگر نظم منطقه ای نهادی اجتماعی و برآمده از ساختار روابط بین بازیگران باشد، ناآرامی های عربی سال 2011 بدون شک سرآغاز شکل گیری یک ساختار اجتماعی نوین و پایان نظم منطقه ای پیشین به حساب می آید؛ به طوری که قطب بندی های منطقه ای خاورمیانه در نظم جدید به سمت هویت های فرقه ای گرایش یافته اند. در این چارچوب، محور مقاومت با استفاده از هویت اسلامی دربرگیرنده تمامی دولت های جهان اسلام بدنبال ایجاد جبهه واحد در برابر اسرائیل، مقابله با حضور بازیگران خارجی و بطور خاص ایالات متحده امریکا در منطقه می باشد. در نقطه مقابل، بلوک صلح امریکایی با توجه به موفقیت های جریان رقیب در طول دهه گذشته قصد دارد جمعیت عمدتا سنی مذهب خاورمیانه را با دامن زدن به فرقه گرایی ابزاری جذب نماید؛ چرا که وقوع پاره ای از حوادث در طول دهه 2000 نظیر حمله ائتلاف بریتانیا امریکا به عراق و اشغال این کشور، وابستگی شدید سیاسی، نظامی و اقتصادی دولت های محافظه کار عرب به ایالات متحده و موضع گیری های ننگین آنها علیه حزب الله لبنان در جنگ 33 روزه موجب کاهش شدید اعتبار بلوک صلح امریکایی در نظم منطقه ای پیش از بروز ناآرامی های عربی و تغییر موازنه قدرت به نفع جریان رقیب بود. با توجه به توضیحات فوق، این نوشتار می کوشد در چارچوب لایه پیوند اجتماعی هویتی، نظریه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل جایگاه هویت اسلامی فرادولتی در نظم منطقه ای خاورمیانه در دوره پسا ناآرامی های عربی را تبیین نماید. در این راستا، فرض نوشتار مبتنی بر این باور است که دولت های محافظه کار عرب منطقه با دامن زدن به گرایشات هویتی و قطبی سازی فرقه گرایی در مناسبات منطقه ای به دنبال مهار بلوک مقاومت بطور عام و جمهوری اسلامی ایران بطور خاص هستند.