ارزیابی تاثیرپذیری کوتاه مدت مولفه های فیزیکی و هیدرولیکی خاک از زغال زیستی

اخیرا استفاده از افزودنی های زیستی به ویژه زغال زیستی برای مدیریت و بهبود رفتار آب در خاک اراضی کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. هرچند اثرگذاری زغال زیستی در دراز مدت یکی از چالش ها در این راستا می باشد. هدف از این پژوهش سنجش تغییرات مولفه های فیزیکی و هیدرولیکی خاک از کاربرد زغال زیستی در بازه زمانی کوتاه در شرایط آزمایشگاهی و در مقیاس سینی های کوچک پرشده از یک خاک دست خورده کشاورزی بود. بدین منظور، نمونه های حجمی از اراضی کشاورزی مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه تهیه گردیدند و پس از انتقال به داخل سینی های کوچک تحت تیمارهای بدون اعمال زغال زیستی (شاهد) و افزودن زغال زیستی (76/4 درصد وزنی خاک) منتقل شدند. پس از گذشت 40 روز، اقدام به اندازه گیری برخی مولفه های فیزیکی و هیدرولیکی خاک شد. نتایج نشان داد که مقادیر جرم ویژه ظاهری، تخلخل، میانگین وزنی و هندسی قطر ذرات، ابعاد شکاف ها، منافذ انتقال، منافذ ذخیره سازی و منافذ باقی مانده خاک به عنوان مولفه های فیزیکی خاک تغییر معنی داری با کاربرد زغال زیستی نداشتند (05/0p>). زغال زیستی تاثیر معنی داری روی مولفه های منحنی رطوبت خاک (از پتانسیل دو تا 15000 سانتی متر)، نقاط پتانسیلی مهم منحنی رطوبتی خاک شامل درصد رطوبت ظرفیت زراعی، درصد رطوبت نقطه پژمرد گی دائم و درصد رطوبت دردسترس و هم چنین ضرایب معادله ون گنوختن برای تخمین مولفه های منحنی رطوبتی خاک نداشت (05/0p>). هرچند یافته ها نشان داد که نقش زغال زیستی در کاهش هدایت هیدرولیکی اشباع اندازه گیری شده با روش بار ثابت (از 33/1±13/35 به 26/3±43/21 سانتی متر در روز) معنی دار (05/0p>) و به مقدار 39 درصد بود. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، کاربرد زغال زیستی تاثیر معنی داری روی ویژگی های فیزیکی و رفتار هیدرولیکی خاک در بازه زمانی کوتاه مدت نداشت.