بررسی وضعیت مدیریت ایمنی فرایند در صنایع فرایندی - مطالعه مروری نظام مند

انتشار غیرمنتظره مایعات و گازهای بسیار خطرناک در صنایع شیمیایی فرایندی سال ها گزارش شده است. اگر این مواد به درستی کنترل نشوند، احتمال وقوع فاجعه وجود دارد. در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، موضوع مدیریت ایمنی فرآیند همچنان مورد بحث می باشد. PSM برای مدیریت ریسک پرسنل، اموال، محصول، محیط زیست و اعتبار شرکت ایجاد شده است. این مطالعه با هدف بررسی و گردآوری چالش ها و دستاوردهای اجرای PSM و توصیه هایی جهت بهبود آن انجام شده است.

طی یک بررسی سیستماتیک، مجموعه ای از مقالات علمی منتشر شده در بازه زمانی 2000 تا 2023، از پایگاه های اطلاعاتی مانند Science Direct، Web of Science، PubMed و Scopus انتخاب شدند. پس از بررسی کامل چکیده، عناوین و متون کامل آنها، در نهایت 49 مقاله برای ورود به پژوهش انتخاب و بر اساس معیارهای مختلف از جمله سال انتشار، نویسندگان، دستاوردها، چالش ها و... دسته بندی شدند.  

PSM در ایالات متحده به دلیل تعداد بالای صنایع شیمیایی فرآیندی و وجود آن در قالب قانون  OSHA در این کشور، بیشترین مطالعه را داشته است. حوزه های عملیاتی، ممیزی و منابع دارای بیشترین تعداد چالش در مسیر پیاده سازی PSM می باشد و کاهش شدت رویدادهای شیمیایی فرآیندی و افزایش بهره وری از مهمترین دستاوردهای پیاده سازی PSM به شمار می روند.

ایمنی فرایند به عنوان یک حوزه بین رشته ای به مهارت های فنی و عملیاتی زیادی نیاز دارد. برنامه های مدیریت ایمنی فرایند در طول سال ها بهبود یافته اند و پیاده سازی آنها موثرتر شده است؛ ولی با این حال، حوادث هنوز اتفاق می افتد و با رشد صنایع شیمیایی فرآیندی و افزایش تقاضا، احتمال افزایش تعداد حوادث وجود خواهد داشت. برای دستیابی به تعالی در ایمنی فرایند و حفظ آن، نگاهی عمیق به موضوعات مقررات مبتنی بر ریسک، شایستگی، برتری عملیاتی و درس گرفتن از حوادث ضروری است.