دانش اسباب نزول و اهمیت آن در تفسیر قرآن با تاکید بر روایات منقول از اهل بیت (ع)

بخشی از روایات تفسیری را روایات سبب نزول آیات و سوره ها در برگرفته که همواره اعتبار و نقش یا عدم نقش آن در فهم و تفسیر قرآن مورد گفت وگو بوده است. روایات اسباب نزول از منظرهای مختلف قابل بحث است و تاکنون مقالات فراوانی درباره زوایای مختلف آن نوشته شده است. یکی از مباحث قابل توجه، سبب نزول، جایگاه روایات اسباب نزول در روایات تفسیری اهل بیت (ع) و میزان اعتبار و استناد به آنها در تفسیر قرآن است. مقاله حاضر با روش تحلیل و توصیف با بررسی چیستی و جوانب مختلف روایات اسباب نزول قرآن، در صدد پاسخ به این سوال است که روایات اسباب نزول در میان روایات تفسیری منقول از اهل بیت (ع) از چه جایگاهی برخوردارند؟. نتیجه این پژوهش آن است که امام علی (ع) تنها صحابی است که شاهد نزول تمام آیات قرآن بوده و به همه اسباب نزول آگاه است، اما روایات منقول از آن حضرت چندان زیاد نیست و تعداد روایات منقول از اهل بیت (ع) حدود 162 روایت شناسایی شد که بخشی از آنها نیز در مقام تفسیر و تطبیق آیات است نه سبب نزول واقعی. این نشان از اهمیت نه چندان زیاد سبب نزول در تفسیر قرآن دارد. نیز از منظر روایات اهل بیت (ع) هیچگاه حکم آیات به مورد نزول اختصاص ندارد.