بازنمایی آیین ها و کنش های اساطیری در روایات شفاهی کردی

منظومه های فولکلوریک کردی که از آنها با عنوان «بیت» یاد می شود، کهن ترین بخش ادبیات کردی هستند. برخی از این آثار که سرشار از مفاهیم عشقی و حماسی هستند، عناصر و مفاهیم اسطوره ای قابل توجهی را در لابلای ابیات خود بازگو کرده و به نوعی رنگ باستانی خویش را حفظ کرده‎ اند. قهرمان این منظومه ها کنش ها و آیین هایی را پیش رو دارد که جنبه اساطیری دارند و در دیگر روایت های اساطیری ایران و دیگر ملل جهان نیز روی داده اند. شاخص ترین این منظومه ها عبارتند از: «خج و سیامند»، «لاس و خزال»، «مم و زین»، «صیدوان»، «شیخ فرخ و خاتون استی» و «شیخ مند و شیخ رش». پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی، آیین ها و کنش های اساطیری را در این منظومه ها بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که برخی از کنش ها و آیین های اساطیری که جنبه جهان شمول دارند، در منظومه های شفاهی کردی نمود یافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد تولد خارق العاده، اژدهاکشی، پسرکشی، آیین گذر و تشرف که با تحمل رنج ها و مشقت های فراوانی همراه است، در این منظومه ها بازنمایی شده و بیانگر آن است که بسیاری از نیازهای اصلی بشر در همه جا و هر زمان، همسانی های فراوانی با هم دارند.