اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد حوزه سلامت در ایران

وجود شاخص های مناسب و کاربردی به عنوان قدم اصلی در راه ارزشیابی و سنجش عملکرد یک تشکل مردم نهاد تلقی می شود. تعیین شاخص ها این امکان را به تشکل ها می دهد که علاوه بر سنجش میزان تطابق عملکرد با اهداف، نقاط قوت و ضعف خود را بهتر بشناسد و گام های موثری را در راه اصلاح و بهبود بردارد. باتوجه به این که ابزار مناسب و معتبری برای سنجش عملکرد تشکل های مردم نهاد حوزه سلامت کشور وجود نداشت، لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد حوزه سلامت براساس نظر متخصصان و مدیران اجتماعی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در سال 1401 انجام شد.

روش شناسی: 

به منظور اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد حوزه سلامت، یک مطالعه مقطعی در سال 1401 بر روی 1000 تشکل مردم نهاد فعال حوزه سلامت انجام شد. جهت طراحی مدل و تعیین اعتبار محتوایی آن، از تکنیک دلفی (3 راند) با مشارکت 20 نفر از متخصصان حوزه مشارکت های اجتماعی استفاده شد. روایی ساختاری دستورالعمل از طریق تحلیل عامل اکتشافی و تائیدی مورد سنجش قرار گرفت. پایایی مدل اعتبارسنجی شاخص ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. تحلیل داده ها با نرم افزارهای Excel 2010، SPSS 26 و Lisrel 8.80 انجام شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که براساس شاخص 0.775= CVI، روایی محتوایی سوالات اولیه مدل تائید شد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی نشان داد ساختار مدل شامل 7 بعد (روابط بین الملل، نحوه ارتباط گیری، استفاده از نیروی داوطلبی، آموزش و اطلاع رسانی، الگوی موفق و برتر، شفافیت و پاسخگویی و مشارکت مالی) و 56 گویه بود. مدل به دست آمده براساس برازش نیکویی، دارای قابلیت پایایی در سنجش عملکرد تشکل ها بود (0.029=RMSEA).

براساس نتایج این مطالعه، مدل اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی و رتبه بندی تشکل های مردم نهاد حوزه سلامت با 7 بعد و 56 گویه، یک ابزار روا و پایا جهت سنجش عملکرد تشکل های مردم نهاد در ایران است.