بررسی وضعیت زعفران کاران و عوامل زراعی تاثیرگذار در عملکرد زعفران در استان های خراسان

این پژوهش با هدف تحلیل برخی خصوصیات زعفران کاران و تعیین میزان تاثیر تعدادی از عوامل زراعی در عملکرد مزارع زعفران در استان های خراسان به عنوان قطب های تولید این محصول در سال 98-1397 انجام شد. روش تحقیق به صورت توصیفی و از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش نامه (به تعداد 80 عدد) در بین زعفران کاران شهرستان های فاروج در استان خراسان شمالی، چناران، نیشابور و کاشمر در استان خراسان رضوی و فردوس در استان خراسان جنوبی انجام گرفت. عواملی از قبیل سن و میزان تحصیلات زعفران کاران، مساحت مزارع، محدوده وزن بنه های مادری در زمان کاشت و مجموع وزن بنه های مادری کشت شده در سال اول، به عنوان عوامل موثر در عملکرد زعفران به صورت مجزا و در مواردی در مقایسه با یکدیگر بررسی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش عرض های جغرافیایی، از سن زعفران کاران کاسته شده و همچنین با افزایش سن، میزان تحصیلات کاهش یافت. البته شیب این روند با افزایش عرض جغرافیایی کندتر شده و در نیمه شمالی استان خراسان بزرگ، زعفران کاران جوان تر با تحصیلات بیشتر در مزارع حضور داشتند. با افزایش عرض جغرافیایی، مساحت مزارع نیز بزرگ تر شد که به دلایل مختلفی از جمله جوان تر شدن زعفران کاران و همچنین اقلیم بهتر در نیمه شمالی استان خراسان بزرگ می باشد. اثر صفات سطح زیر کشت و مجموع وزن بنه های مادری کشت شده در سال اول بر میزان عملکرد خشک کلاله، معنی دار بودند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که زعفران کاران به خصوص در سال های اخیر، علاوه بر جوان تر شدن و تحصیلات بیشتر، به دلیل شرایط اقلیمی و زراعی مناسب تر، تمایل به کشت زعفران در عرض های جغرافیایی بالاتر داشته اند.