بررسی فعالیت ضدباکتریایی نمونه های کفیر تهیه شده با شیر گاو، گاومیش، گوسفند و بز علیه تعدادی از باکتریهای بیماریزا

کفیر یک پروبیوتیک کمپلکس، از یک مجموعه همزیستی میکروبی است که از تخمیر شیر به وسیله دانه های کفیر حاصل می شود. نوع سوبسترا (شیر) مورد استفاده برای تهیه این نوشیدنی تخمیری در فعالیتهای بیولوژیک آن از جمله فعالیت ضدباکتریایی تاثیر دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضدباکتریایی نمونه های کفیر تهیه شده با شیر گاو، گاومیش، گوسفند و بز است. دانه های کفیر فعال شده به شیر گاو (پرچرب و کم چرب)، گاومیش، گوسفند و بز افزوده شدند و عمل تخمیر در دماهای 25 و 37 درجه سانتیگراد انجام شد. پس از انجام فرایند تخمیر، دانه های کفیر از عصاره کفیر جدا شدند و فعالیت ضدباکتریایی عصاره علیه 10 باکتری بیماریزا، بر اساس انتشار در آگار و با روش چاهک مورد ارزیابی قرار گرفت. نوع شیر دام مورد استفاده در تهیه نمونه های کفیر در دمای 25 و 37 درجه سانتیگراد تاثیر معناداری بر فعالیت ضدباکتریایی علیه باکتریهای مورد آزمون به استثناء سالمونلا تیفی موریوم داشت (05/0P<). نمونه های کفیر تهیه شده در 37 درجه سانتیگراد در مقایسه با 25 درجه سانتیگراد فعالیت ضدباکتریایی بیشتری نشان دادند. بیشترین فعالیت ضدباکتریایی علیه سودوموناس آئروژینوزا، انتروکوکوس فکالیس، ایزوله بومی کلبسیلا پنومونیه و باسیلوس سرئوس در نمونه های تهیه شده با شیر گاومیش و در دمای تخمیر 37 درجه سانتیگراد به ترتیب با میانگین قطر هاله عدم رشد 22، 5/24، 20 و 18 میلیمتر مشاهده شد. بیشترین فعالیت ضدباکتریایی علیه شیگلا دیسانتری، استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم به نمونه های کفیر تهیه شده با شیر بز و در دمای تخمیر 37 درجه سانتیگراد مربوط می شود. بیشترین فعالیت ضدباکتریایی علیه سویه استاندارد اشریشیا کلی، باسیلوس سرئوس و استافیلوکوکوس اورئوس در نمونه های تهیه شده با شیر گوسفند و در دمای 37 درجه سانتیگراد مشاهده شد. حساس ترین باکتریهای مورد مطالعه به نمونه های تهیه شده با شیر گاو پرچرب، ایزوله بومی اشریشیا کلی و سویه استاندارد کلبسیلا پنومونیه بودند. با توجه به فعالیت ضدباکتریایی نمونه های کفیر تهیه شده با شیر گاومیش، بز و گوسفند، استفاده از شیر این دامها به عنوان سوبسترای مناسب و جایگزین شیر گاو برای تهیه این نوشیدنی تخمیری توصیه می شود. همچنین انجام فرایند تخمیر در دمای 37 درجه سانتیگراد برای دستیابی به فعالیت ضدباکتریایی بیشتر پیشنهاد می شود.