سازوکار اثرات فیتوبیوتیکی مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم انرژی و نیتروژن و سلامت آنتی اکسیدانی برون تنی شکمبه گوسفند

گلبرگ زعفران دارای آثار مثبت بر تخمیر شکمبه و دام می باشد، اما اثرات آن بر میکروارگانیسم ها، آنزیم ها و سلامت آنتی اکسیدانی شکمبه بررسی نشده است. لذا، این تحقیق سازوکار اثر مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم انرژی و نیتروژن و سلامت آنتی اکسیدانی برون تنی شکمبه گوسفند را بررسی کرد. جیره های آزمایشی حاوی صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 درصد گلبرگ زعفران تنظیم گردید و آزمون تولید گاز 24 و 72 ساعته انجام شد. سپس، پروتوزوآها، باکتری های سلولولیتیک و پروتئولیتیک، آنزیم های هیدرولیتیک، ظرفیت آنتی اکسیدانی، تولید متان، توده میکروبی، هضم پذیری، سوبسترای تجزیه شده حقیقی، آمونیاک و اسیدهای چرب فرار تعیین گردیدند. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 2 سری (6 مشاهده\تیمار) تجزیه شد. گنجاندن سطوح مختلف گلبرگ زعفران در جیره موجب افزایش باکتری های سلولولیتیک، آنزیم های فیبرولیتیک، آمیلاز، توده میکروبی و کاهش پروتوزوآها شد. ظرفیت آنتی اکسیدانی با مصرف گلبرگ زعفران بهبود یافت (05/0>P)، اما جمعیت باکتری های پروتئولیتیک و پروتئاز روند کاهشی غیرمعنی داری داشت. درنهایت، تغییرات سازوکاری مذکور موجب افزایش تجزیه و قابلیت هضم جیره، کل اسیدهای چرب فرار، کاهش متان، آمونیاک و نسبت استات به پروپیونات نسبت به شاهد شد (05/0>P). حداکثر بهبود صفات در سطوح 2 و 3 درصد افزودنی مشاهده گردید. در مجموع، اثر مثبت گلبرگ زعفران بر متابولیسم و سلامت آنتی اکسیدانی شکمبه ای به دلیل محتوای آنتی اکسیدانی و تغییرات مفید در جمعیت های باکتریایی و آنزیم های هیدرولیتیک است. بنابراین، سطوح اندک (تا 3 درصد جیره) آن می تواند به عنوان افزودنی فیتوبیوتیکی طبیعی برای بهبود شرایط تخمیر شکمبه و کاهش اتلاف منابع انرژی و نیتروژن مصرف شود، هرچند بهتر است نتایج در شرایط درون تنی تایید شود.