پهنه بندی الگوی زمانی-مکانی خطر و ریسک طوفان گردوغبار در استان خوزستان

این تحقیق در استان خوزستان با مساحتی در حدود 64057 کیلومترمربع در یک دوره زمانی 28 ساله (2022-1995) و با هدف ارزیابی الگوی زمانی-مکانی خطر و تهیه نفشه ریسک طوفان گردوغبار انجام شده است. داده های مورد استفاده شامل: داده های ساعتی ایستگاه های زمینی (8 نوبت در 24 ساعت) می باشند. برای الگوی مکانی مدل های مختلفی بر تغییرنماهای تجربی برازش داده شد و مدل با کمترینRMSE  ان‍ت‍خ‍اب شد. ب‍ه ک‍م‍ک ای‍ن م‍دل درون‍ ی‍اب‍ی ان‍ج‍ام شده است ک‍ه ح‍اص‍ل آن ت‍ع‍داد زی‍ادی ن‍ق‍ش‍ه اس‍ت . این نقشه ها به شبکه سلولی در محیط GIS تبدیل شدند. هر سلول به عنوان یک زون جهت تعیین محاسبات مربوط به نقشه ریسک در نظر گرفته شد. سپس اطلاعات مربوط به کلاس عناصر در معرض خطر، کلاس آسیب پذیری عناصر و کلاس خطر به صورت جداگانه در هر سلول اعمال گردید. سرانجام با استفاده از معادله ریسک، نقشه ریسک سلولی به دست آمد. معنی داری تفاوت مساحت ها با آزمون آماری کای اسکوئر انجام شد. نتایج حاصل از بررسی سالانه پدیده طوفان گردوغبار نشان داد که منطقه آبادان با میانگین فراوانی 18 روز سال، بیشترین تعداد روزها را در کل منطقه مورد مطالعه دارد. 11/61 درصد از وقایع طوفان گردوغبار فرامحلی از ساعت 9:30 تا 18:30 به وقت محلی و 35/81 درصد از وقایع طوفان گردوغبار محلی در ساعت 3:30 به وقت محلی اتفاق می افتند. همچنین درصد فراوانی طوفان های گردوغبار محلی و فرامحلی طی دوره آماری نشان داد که 81/78 درصد روزهای طوفان گردوغبار از منشا فرامحلی و 19/21 درصد از منشا محلی برخوردار بوده اند. پراکنش الگوی فضایی نقشه خطر شدت طوفان گردوغبار دارای «خوشه ای متوسط» است و از نظم خاصی پیروی می کند. درصد مساحت طبقات ریسک نشان می دهد که بیش از 88 درصد مساحت استان خوزستان در طبقات ریسک زیاد و خیلی زیاد قرار دارند که یکی از دلایل آن مربوط به جمعیت بیشتر در این مناطق است.