تاثیر روش و زمان کاربرد کودهای روی و آهن بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی، کیفی و عملکردی انگور یاقوتی

انگور یاقوتی، رقم غالب تاکستان های سیستان، یکی از انگورهای بی دانه، سازگار با طوفان های منطقه سیستان، زودرس و مناسب برای تازه خوری است. عامل مهمی که عملکرد و کیفیت میوه را تعیین می کند، استفاده از مواد مغذی به مقدار مناسب و در زمان مناسب است که باعث افزایش راندمان مصرف کود می شود. هدف از این تحقیق دستیابی به بهترین روش و زمان کاربرد عناصر آهن و روی به منظور بهبود کمی و کیفی انگور یاقوتی و افزایش تولید و درآمد باغداران این منطقه می باشد.

این پژوهش در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک با عرض جغرافیایی′′38 ′53 °30 درجه شمالی، طول جغرافیایی ′′49 ′40 °61 درجه شرقی و ارتفاع 495 متر از سطح دریا طی سال های 1398 تا 1401 بصورت فاکتوریل با پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول روش کوددهی شامل 1- کنترل یا عدم کاربرد عناصر روی و آهن (Fm1) 2- محلول پاشی عناصر روی و آهن (Fm2) 3- چالکود عناصر روی و آهن (Fm3) 4- چالکود عناصر روی و آهن + محلول پاشی عناصر روی و آهن (Fm4) و فاکتور دوم مرحله کوددهی شامل 1-تورم جوانه ها (Fs1) 2-ظهور خوشه (Fs2) 3-تغییر رنگ خوشه (Fs3) 4- خزان (Fs4) بود.

شاخص کلروفیل، درصد حبه های یاقوتی رنگ خوشه، مواد جامد محلول و اسیدیته ی آب میوه در شرایط Fm4×Fs3 نسبت به کنترل به ترتیب به میزان 15، 4/23، 17 و 2/21 درصد افزایش یافت. صفات سطح برگ، درصد جوانه های سبز شده، ضریب باردهی و عملکرد در شرایط Fm4×Fs1 نسبت به کنترل به ترتیب به میزان 30، 21، 4/27 و 2/28 درصد افزایش یافت. هم چنین صفت اسید قابل تیتراسیون در شرایط کنترل و کاربرد آهن و روی در مرحله خزان بیشترین مقدار بود. صفات شاخص کلروفیل، سطح برگ، درصد جوانه های سبز شده، ضریب باردهی و عملکرد میوه در سال سوم نسبت به سال اول به ترتیب 15، 8/11، 5/12، 1/12 و 6/9 درصد افزایش داشت.

کوددهی یکی از تکنیک های مهم مدیریتی در تاکستان است که تاثیر بسزایی در میزان تولید و کیفیت نهایی انگور دارد. در ابتدای فصل رشد قسمت هوایی درخت شامل جوانه های رویشی و زایشی با رشد سریع فعالیت خود را آغاز می کند. این در حالی است که ریشه های فعال هنوز شروع به رشد نکرده اند و مواد مغذی را از خاک جذب نمی کنند تا نیازهای تغذیه ای درخت را تامین کنند. بنابراین بهترین زمان برای استفاده از این کودها مرحله تورم جوانه ها و روش چالکود همراه با محلول پاشی عناصر روی و آهن بود. نتایج این آزمایش نشان داد که صفات اندازه گیری شده، به ترتیب در سال سوم نسبت به سال دوم و در سال دوم نسبت به سال اول افزایش یافت. باتوجه به نقش مثبت عناصر روی و آهن در بهبود خصوصیات میوه و عملکرد، تیمار چالکود عناصر روی و آهن + محلول پاشی عناصر روی و آهن در مرحله تورم جوانه ها باعث افزایش 3/24 درصدی عملکرد شده و توصیه می شود.