تحلیل نقش رونق و رکود اقتصادی بر رفاه در ایران: مقایسه ای از تولید با نفت و بدون نفت

موضوع رفاه اقتصادی و بهبود آن از مهم ترین موضوعات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است و دولت ها تمایل دارند تا نشان دهند متعهد به ایجاد رفاه برای مردم هستند. بنابراین، انتخاب ها و تصمیماتی که سیاست گذاران اعمال و اجرا می کنند، قطعا بر سطح کیفیت زندگی این نسل و نسل های آینده اثرگذار است. از سویی در سال های اخیر شاهد نزول جایگاه ایران در رتبه بندی های مختلف رفاهی که صورت می گیرد بوده ایم. بنابراین، با توجه به چنین اهمیتی، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش رونق و رکود بر رفاه اقتصادی در ایران در بازه ی زمانی 1350 تا 1400 و در دو سناریوی با نفت و بدون نفت می باشد. با توجه به امکان وجود اثر نامتقارن تولید بر رفاه، در پژوهش حاضر از رهیافت خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی غیرخطی استفاده شده است. نتایج بررسی، وجود رابطه ی مستقیم میان رونق و رکود با رفاه اقتصادی را تایید کرده، به طوری که افزایش در تولید (رونق) موجب افزایش در رفاه و کاهش در تولید (رکود) موجب کاهش در رفاه می گردد. نتیجه ی دیگر حاکی از وجود نامتقارنی در اندازه اثرگذاری رونق و رکود بر رفاه اقتصادی در ایران می باشد. در کوتاه مدت و بلندمدت تاثیر نامطلوب رکود بر رفاه بیشتر از اثرگذاری مطلوب رونق بر رفاه بوده و اندازه ی این اثرگذاری برای اقتصاد غیرنفتی نسبت به اقتصاد نفتی دوچندان است. همچنین، این نامتقارنی در بلندمدت تشدید می شود. طبق دیگر نتایج حاصله، تورم و بیکاری در هر دو سناریوی اقتصاد نفتی و بدون نفت اثر معکوس بر رفاه اقتصادی داشته اند.