روایتگری میرزا طاهر رضوی از واقعه توپ‏بندی حرم رضوی

در آرشیو کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، تصویری وجود دارد که واقعه توپ بندی حرم مطهر در 1330 ق را روایت می کند. این تصویر از جهات مختلف تاریخی و هنری، اثری مهم محسوب می شود که به منظور اطلاع رسانی یک رویداد خاص و با رویکرد و شیوه ای ویژه ترسیم و منتشر شده است. میرزا طاهر مصنع رضوی، هنرمند و صنعتگری که سمت های نایب مشرف روشنایی و ساعت سازی حرم مطهر را بر عهده داشت، پس از حمله روس ها به حرم رضوی، واقعه را به نحوی تاثیرگذار و مملو از عناصر مختلف، در قالب نگاره ترسیم کرد. هرچند منابع تاریخی درباره جزئیات واقعه اختلاف دارند، بااین همه، مرور گزارش منابع از واقعه و تطبیق آن ها با نگاره میرزا طاهر، نگاه او به واقعه و نیز ترفندها و عناصری که برای اثرگذاری بیشتر به کاربرده را روشن می کند. این اثر از اولین نمونه های اطلاع رسانی و نیز تبلیغ هنری علیه نیروی متجاوز است که در قالب یک تک نگاره چاپ سنگی تولید و منتشر شده است. بنابراین، علاوه بر اهمیت سندی و تاریخی که به عنوان یک روایت آمیخته با تخیل هنری نزدیک به زمان واقعه دارد، نگاه او و تاکیدش بر عناصر تاثیرگذار و نیز استفاده اش از ابزار چاپ سنگی برای آگاهی بخشی درباره یک رویداد مشخص، از حیث روایت و خبررسانی ارزشمند می شود، به ویژه که آفریننده آن، از هنرمندان اهل مشهد و خادمان حرم مطهر نیز بوده است.